ចូរកុំឈ្នានីសគ្នា កុំបោកប្រាស់ក្នុងពាណិជ្ជកម្ម កុំស្អប់គ្នា កុំងាកចេញពីគ្នា…

ចូរកុំឈ្នានីសគ្នា កុំបោកប្រាស់ក្នុងពាណិជ្ជកម្ម កុំស្អប់គ្នា កុំងាកចេញពីគ្នា និងកុំលក់លើការលក់របស់បងប្អូនឯង(ដណ្ដើមភ្ញៀវទិញឥវ៉ាន់ពីគ្នា)។ ចូរធ្វើជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះដែលជាបងប្អូននឹងគ្នា

អំពី អាពូហ៊ូរ៉យរ៉ោះ رضي الله عنه ថា៖ រ៉សូលលុលឡោះ ﷺ មានប្រសាសន៍ថា៖ "ចូរកុំឈ្នានីសគ្នា កុំបោកប្រាស់ក្នុងពាណិជ្ជកម្ម កុំស្អប់គ្នា កុំងាកចេញពីគ្នា និងកុំលក់លើការលក់របស់បងប្អូនឯង(ដណ្ដើមភ្ញៀវទិញឥវ៉ាន់ពីគ្នា)។ ចូរធ្វើជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះដែលជាបងប្អូននឹងគ្នា។ មូស្លីមជាបងប្អូននៃមូស្លីម គាត់មិនគួរបំពានលើគេ មិនគួរបោះបង់គេ និងមិនគួរមើលងាយគេឡើយ។ ការកោតខ្លាចចំពោះអល់ឡោះគឺនៅទីនេះ" ហើយលោកចង្អុលទៅកាន់ទ្រូងរបស់លោកបីដង - "វាគ្រប់គ្រាន់ហើយសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ក្នុងការធ្វើអំពើអាក្រក់ដោយការមើលងាយបងប្អូនមូស្លីមរបស់គាត់។ អ្វីៗទាំងអស់របស់អ្នកមូស្លីមគឺហារ៉ាំ (ត្រូវបានហាមឃាត់) ចំពោះមូស្លីមផ្សេងទៀត៖ ឈាមរបស់គេ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេ និងកិត្តិយសរបស់គេ។"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ព្យាការី ﷺ បានផ្តាំផ្ញើអ្នកមូស្លីមឱ្យធ្វើល្អចំពោះបងប្អូនមូស្លីម និងបានបញ្ជាក់នូវកាតព្វកិច្ចនិងសុជីវធម៌មួយចំនួនដែលត្រូវប្រតិបត្តិចំពោះគ្នា។ ក្នុងនោះមាន៖ ការផ្តាំផ្ញើទី១៖ កុំឈ្នានីសគ្នា ដោយប្រាថ្នាឱ្យភាពសុខសប្បាយរបស់អ្នកដទៃបាត់បង់។ ទី២៖ កុំបោកប្រាស់ដំឡើងថ្លៃទំនិញដោយគ្មានបំណងចង់ទិញ គោលបំណងគ្រាន់តែចង់ជួយអ្នកលក់ ឬធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកទិញ។ ទី៣៖ កុំស្អប់គ្នា ដែលមានន័យថាមានបំណងធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ ដែលផ្ទុយពីសេចក្តីស្រឡាញ់។ លើកលែងតែការស្អប់ក្នុងផ្លូវរបស់អល់ឡោះ ដែលជាកាតព្វកិច្ចវ៉ាជឹប។ ទី៤៖ កុំងាកមុខចេញពីគ្នា ដែលម្នាក់ៗបែរខ្នងដាក់គ្នា ងាកចេញពីគ្នា និងបោះបង់គ្នាចោល។ ទី៥៖ កុំលក់លើការលក់របស់អ្នកដទៃ ដោយនិយាយទៅកាន់អ្នកដែលទើបទិញទំនិញថា៖ ខ្ញុំមានទំនិញដូចនេះដែរ តម្លៃថោកជាង ឬល្អជាងក្នុងតម្លៃដូចគ្នា។ បន្ទាប់មក ព្យាការីបានផ្តាំផ្ញើនូវពាក្យទូន្មានរួមមួយដោយមានប្រសាសន៍គាត់ថា៖ ចូរធ្វើដូចបងប្អូនបង្កើត ដោយចៀសវាងនូវអ្វីដែលត្រូវបានហាមឃាត់ខាងលើ និងដោយការផ្តល់នូវសេចក្តីស្រឡាញ់ ភាពទន់ភ្លន់ ក្តីអាណិតអាសូរ ភាពស្និទ្ធស្នាល និងការសហការគ្នាក្នុងកិច្ចការល្អ ព្រមទាំងភាពស្អាតស្អំនៃចិត្ត និងការទូន្មានគ្នាគ្រប់ពេលវេលា។ ក្នុងចំណោមលក្ខខណ្ឌនៃភាពជាបងប្អូននេះមាន៖ កុំធ្វើអយុត្តិធម៌និងរំលោភបំពានលើបងប្អូនមូស្លីម។ កុំទុកឱ្យបងប្អូនមូស្លីមត្រូវគេធ្វើអយុត្តិធម៌ ដោយបោះបង់គាត់នៅពេលដែលអាចជួយគាត់និងបញ្ឈប់ភាពអយុត្តិធម៌បាន។ កុំមើលងាយ បន្ទាបបន្ថោក និងមើលគាត់ដោយភ្នែកមើលងាយនិងបន្ទោសដែលកើតចេញពីភាពក្អេងក្អាងក្នុងចិត្ត។ បន្ទាប់មក ព្យាការី ﷺ បានបញ្ជាក់បីដងថា ការកោតខ្លាចអល់ឡោះស្ថិតនៅក្នុងចិត្ត។ អ្នកណាដែលមានការកោតខ្លាចអល់ឡោះក្នុងចិត្ត ដែលតម្រូវឱ្យមានចរិយាល្អ ការកោតខ្លាចអល់ឡោះ និងការប្រុងប្រយ័ត្ន នោះគាត់នឹងមិនមើលងាយមូស្លីមណាម្នាក់ឡើយ។ គ្រប់គ្រាន់ហើយសម្រាប់គាត់នូវអំពើអាក្រក់និងចរិយាគួរឲ្យស្អប់ ក្នុងការមើលងាយបងប្អូនមូស្លីម ដោយសារតែភាពក្អេងក្អាងក្នុងចិត្តរបស់គាត់។ បន្ទាប់មក ព្យាការី ﷺ បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា គ្រប់យ៉ាងនៃមូស្លីមគឺហារ៉ាំ(ហាមឃាត់)លើមូស្លីមផ្សេងទៀត៖ ឈាមរបស់គាត់៖ ដោយមិនត្រូវរំលោភបំពានលើគាត់ដោយការសម្លាប់ ឬតិចជាងនេះដូចជាការធ្វើឱ្យរបួស ការវាយដំ និងអ្វីប្រហាក់ប្រហែល។ ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់៖ ដោយមិនត្រូវយកពីគាត់ដោយគ្មានសិទ្ធិ។ កិត្តិយសរបស់គាត់៖ ដោយមិនត្រូវនិយាយអាក្រក់ពីរូបគាត់ឬពូជពង្សរបស់គាត់។

فوائد الحديث

ការបញ្ជាទាំងអស់ដែលតម្រូវដោយភាពជាបងប្អូនក្នុងជំនឿ និងការហាមឃាត់នូវអ្វីដែលផ្ទុយពីវាទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើ។

ស្នូលនៃការកោតខ្លាចអល់ឡោះគឺនៅក្នុងចិត្ត តាមរយៈការស្គាល់អល់ឡោះ ការភ័យខ្លាចទ្រង់ និងការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះទ្រង់។ ការកោតខ្លាចនេះនាំឱ្យមានទង្វើល្អ។

ការវង្វេងខាងក្រៅបង្ហាញពីភាពខ្សោយនៃការកោតខ្លាចនៅក្នុងចិត្ត។

ការហាមឃាត់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដល់អ្នកមូស្លីមតាមគ្រប់មធ្យោបាយ ទាំងពាក្យសម្ដី និងទង្វើ។

មិនមែនជាការឈ្នានីសទេ ប្រសិនបើអ្នកមូស្លីមចង់ក្លាយដូចអ្នកដទៃ ដោយមិនប្រាថ្នាឱ្យវាបាត់បង់ពីអ្នកដទៃ។ នេះហៅថា ការលើកទឹកចិត្តចង់បានដូចគេ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រកួតប្រជែងក្នុងការធ្វើល្អ។

ធម្មជាតិរបស់មនុស្សស្អប់ការដែលអ្នកណាម្នាក់ល្អជាងខ្លួនក្នុងគុណធម៌ណាមួយ។ ប្រសិនបើគេចង់ឱ្យវាបាត់បង់ពីអ្នកដទៃ នោះគឺជាការឈ្នានីសដែលត្រូវស្ដីបន្ទោស។ ប្រសិនបើគេចង់ប្រកួតប្រជែង នោះគឺជាការលើកទឹកចិត្តដែលអនុញ្ញាត។

មិនមែនជាការលក់លើការលក់របស់បងប្អូនមូស្លីមទេ ប្រសិនបើគេបង្ហាញដល់អ្នកទិញថា គេត្រូវបានគេបោកប្រាស់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការទិញ។ នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការផ្ដល់ដំបូន្មាន ដោយមានលក្ខខណ្ឌថាការតាំងចិត្តរបស់គេគឺដើម្បីផ្ដល់ដំបូន្មានដល់បងប្អូនអ្នកទិញ មិនមែនដើម្បីបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកលក់ទេ។

ទង្វើទាំងឡាយគឺអាស្រ័យលើចេតនានៀត។

មិនមែនជាការលក់លើការលក់របស់បងប្អូនមូស្លីមទេ ប្រសិនបើអ្នកលក់ទាំងពីរមិនទាន់ព្រមព្រៀងគ្នា ហើយតម្លៃមិនទាន់បានកំណត់។

មិនមែនជាការស្អប់ដែលត្រូវបានហាមឃាត់ក្នុងហាទីសទេ៖ ការស្អប់ក្នុងរឿងអល់ឡោះ គឺជាកាតព្វកិច្ចវ៉ាជឹប និងជាភាពដ៏រឹងមាំបំផុតនៃជំនឿ។

التصنيفات

Praiseworthy Morals, Purification of Souls