((خۆ ژ ڤی كارێ پیس و چه‌په‌ل یێ خودێ پاشڤه‌برن ژێ كری بده‌نه‌ پاش، به‌لێ هه‌ر كه‌سێ ئه‌ڤ كاره‌ كر؛ هنگی بلا خۆ ب ستاره‌كرنا خودێ ستاره‌ بكه‌ت و ته‌وبه‌ بكه‌ت…

((خۆ ژ ڤی كارێ پیس و چه‌په‌ل یێ خودێ پاشڤه‌برن ژێ كری بده‌نه‌ پاش، به‌لێ هه‌ر كه‌سێ ئه‌ڤ كاره‌ كر؛ هنگی بلا خۆ ب ستاره‌كرنا خودێ ستاره‌ بكه‌ت و ته‌وبه‌ بكه‌ت و بزڤڕیته‌ لایێ خودێ، چونكی ب ڕاستی هه‌ر كه‌سێ نهێنییا خۆ بۆ مه‌ ئاشكه‌را بكه‌ت؛ ئه‌م دێ حوكمێ په‌ڕتووكا خودایێ مه‌زن ل سه‌ر جێبه‌جێ كه‌ین))

ژ ئبن عومه‌ری (خودێ ژ هه‌ردووکان ڕازی بیت) گۆت: پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) پشتی (ماعزێ كوڕێ مالكێ) ئه‌سله‌می ڕه‌جماندی (پشتی وی زیناكری و دانپێدان كری)، ڕابووڤه‌ و گۆت: ((خۆ ژ ڤی كارێ پیس و چه‌په‌ل یێ خودێ پاشڤه‌برن ژێ كری بده‌نه‌ پاش، به‌لێ هه‌ر كه‌سێ ئه‌ڤ كاره‌ كر؛ هنگی بلا خۆ ب ستاره‌كرنا خودێ ستاره‌ بكه‌ت و ته‌وبه‌ بكه‌ت و بزڤڕیته‌ لایێ خودێ، چونكی ب ڕاستی هه‌ر كه‌سێ نهێنییا خۆ بۆ مه‌ ئاشكه‌را بكه‌ت؛ ئه‌م دێ حوكمێ په‌ڕتووكا خودایێ مه‌زن ل سه‌ر جێبه‌جێ كه‌ین)).

[صحيح] [رواه الحاكم والبيهقي]

الشرح

ئبن عومه‌ر (خودێ ژ هه‌ردووكان ڕازی بیت) به‌حس دكه‌ت كو پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) پشتی كو ماعزێ كوڕێ مالكێ ئه‌سله‌می (خودێ ژێ ڕازی بیت) ژ به‌ر سزایێ زیناكرنێ ڕه‌جماندی؛ ڕابووڤه‌ و گۆتاره‌ك بۆ خه‌لكی خواند و گۆت: خۆ ژ ڤێ گونه‌ها پیس و چه‌په‌ل و هه‌ر گونه‌هه‌كا دی یا پیس بده‌نه‌ پاش یێن خودێ هوین ژێ داینه‌ پاش، به‌لێ هه‌ر كه‌سێ گونه‌هه‌ك ژ وان ئه‌نجامدا؛ وی ده‌می دوو تشت دێ ل سه‌ر فه‌ربن: ئێك: ماده‌م خودێ ئه‌و ستاره‌ كر و كارێ وی ئاشكه‌را نه‌كر؛ هنگی دڤێت ئه‌و ژی خۆ ستاره‌ بكه‌ت و گونه‌ها خۆ بۆ كه‌سێ دی نه‌بێژیت. دوو: پێدڤییه‌ ئه‌و له‌زێ د ته‌وبه‌كرن و زڤڕینا بۆ لایێ خودێدا بكه‌ت و ڕژدی و به‌رده‌وامییێ ل سه‌ر وێ گونه‌هێ نه‌كه‌ت، و هه‌ر كه‌سێ گونه‌ها وی بۆ مه‌ دیار بوو؛ ئه‌م دێ وی سزایی ل سه‌ر وی جێبه‌جێ كه‌ین یێ ده‌رباره‌ی ڤێ گونه‌هێ د په‌ڕتووكا خودایێ مه‌زندا هاتییه‌ به‌حسكرن.

فوائد الحديث

هاندان ل سه‌ر هندێ كو مرۆڤێ گونه‌هكار خۆ ستاره‌ بكه‌ت و گونه‌ها خۆ ئاشكه‌را نه‌كه‌ت و د ناڤبه‌را خۆ و خودایێ خۆدا ته‌وبه‌ بكه‌ت.

ئه‌گه‌ر سزایێن شه‌رعی گه‌هشتنه‌ كاربده‌ستێ موسلمانان؛ هنگی دڤێت ئه‌و ڤی سزایی جێبه‌جێ بكه‌ت.

پێدڤییه‌ مرۆڤ خۆ ژ كرنا گونه‌هان بده‌ته‌ پاش و ژێ ته‌وبه‌ بكه‌ت.