ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਐਸਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਖੁਦਾ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰੇ, ਜਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਐਸਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਖੁਦਾ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰੇ, ਜਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਅਦੀ ਬਿਨ ਹਾਤਿਮ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਐਸਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਖੁਦਾ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰੇ, ਜਿਸ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵੱਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਅਮਲ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਆਪਣੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵੱਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਅਮਲ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ,ਅੱਗੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਮੁਖਾਬਲੇ ਅੱਗ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅੱਗ ਤੋਂ ਡਰੋ ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਛੋਟੀ ਖਜੂਰ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਦੇ ਦਿਓ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਮੂੰਹ ਮਾਨ ਨੇਕੀ ਵਾਲਾ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਖੁਦਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਕੱਲਾ ਖੜਾ ਹੋਵੇਗਾ।ਖੁਦਾ ਉਸ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਗੱਲ ਕਰੇਗਾ, ਜੋ ਉਸਦਾ ਅਰਥ ਸਮਝਾਵੇ। ਉਹ ਡਰ ਅਤੇ ਘਬਰਾਹਟ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਤੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵੇਖੇਗਾ, ਤਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਰਾਹ ਲੱਭੇ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਅੱਗ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕੇ।ਪਰ ਉਹ ਅੱਗ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਖੜੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਿਰਫ ਆਪਣਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਿਰਫ ਆਪਣਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਬੁਰਾ ਕੰਮ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਿਰਫ ਅੱਗ ਨਜਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਾਤ 'ਤੇੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਦਕਾ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰੱਖੋ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕੁਝ ਛੋਟਾ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਜਿਵੇਂ ਅੱਧੀ ਖਜੂਰ।"

فوائد الحديث

ਚਾਹੇ ਸਦਕਾ ਘੱਟ ਹੀ ਹੋਵੇ, ਉਸਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਖੂਬੀਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅਖਲਾਕ ਨੂੰ ਸਵਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਨਰਮੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਬੋਲ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਪਰਦੇਦਾਰੀ, ਦਰਮਿਆਨੀ ਰੁਕਾਵਟ ਜਾਂ ਦੋਭਾਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਮੋਮੀਨ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਨਾਫਰਮਾਨੀ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੇ।

ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਦਾਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਾ ਸਮਝੇ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅੱਗ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦਾ ਜਰੀਆ ਹੈ।

التصنيفات

Oneness of Allah's Names and Attributes, Voluntary Charity