الشرح

یکی از دعاهای جامع پیامبر صلی الله علیه وسلم این بود که می‌فرمود: «پروردگارا گناهم و جهلم را بیامرز» یعنی آنچه بدون علم و از روی جهل از من سر زده است. «و زیاده‌روی من در همهٔ امورم را». یعنی کوتاهی و تجاوز از حد مرا. «و آنچه تو از من به آن آگاه‌تری» یا الله، تو آن را دانستی و من فراموشش کردم. «بارالها گناهانم و عمدم را ببخش» و گناهانی که به عمد و از روی آگاهی از من سر زده، ببخش. «و جدیت و شوخی من» یعنی آنچه از روی مزاح صادر شده و هر آنچه را در هر دو حالت از من سر زده، ببخش. «و همهٔ آنها نزد من است» یعنی همهٔ گناهانی که ذکر کردم و عیب‌هایی که گفتم در من هست. «بارالها آنچه از پیش مرتکب شدم» یعنی گناهان گذشته «و آنچه در آینده مرتکب خواهم شد» یعنی رخ خواهد داد، «و آنچه پنهان کرده‌ام و آنچه آشکار ساخته‌ام» یعنی گناهان پنهان و آشکار را بیامرز. «تویی که پیش می‌اندازی و تویی که عقب می‌اندازی» هریک از بندگانت را که بخواهی با توفیق خود به سوی آنچه خشنودی توست پیش می‌بری و هریک را بخواهی با خذلان و عدم توفیق عقب می‌اندازی. و به این ترتیب آنچه را تو عقب بیندازی، جلو اندازنده‌ای نیست و آنچه را تو جلو انداخته‌ای، عقب اندازنده‌ای نیست. «و تو بر هر چیزی توانایی». قدرت و اراده‌ات کامل است و هر کاری را که بخواهی انجام می‌دهی.