بادیه‌نشینی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: سخنی را به من یاد بده تا آن را بگویم. فرمود: «بگو: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، اللهُ…

بادیه‌نشینی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: سخنی را به من یاد بده تا آن را بگویم. فرمود: «بگو: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، اللهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيرًا، سُبْحَانَ اللهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ

از سعد ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: بادیه‌نشینی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: سخنی را به من یاد بده تا آن را بگویم. فرمود: «بگو: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، اللهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيرًا، سُبْحَانَ اللهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ» (معبود به حقی نیست جز الله که یگانه و بی‌شریک است، الله بزرگ‌تر است و ستایش بسیار او را می‌گویم، ستایش مخصوص الله، پروردگار جهانیان است، نیرو و توانی نیست مگر از سوی اللهِ عزیزِ حکیم) وی گفت: این‌ها برای پروردگارم است، برای خودم چه؟ فرمود: «بگو: اللهُمَّ اغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي وَاهْدِنِي وَارْزُقْنِي»: (بارالها مرا بیامرز و مورد رحمت قرار ده و هدایت کن و روزی ده).

[صحیح است] [به روایت مسلم]

الشرح

مردی از ساکنان بادیه از رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌خواهد که به او ذکری بیاموزد که آن را بگوید، پس رسول خدا ـ علیه الصلاة والسلام ـ فرمودند: بگو: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ»؛ ایشان از گواهی دادن به توحید آغاز کردند که به این معناست: معبود به حقی جز الله نیست که یگانه و بی‌شریک است. «اللهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا» یعنی: الله از هر چیزی بزرگ‌تر است، «وَالْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيرًا» یعنی: ستایشی بسیار شایستهٔ الله است، برای صفاتش و افعالش و نعمت‌هایش که بی‌شمارند. «سُبْحَانَ اللهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» یعنی: از هر گونه نقصی مبرا و پاک است، «لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ» یعنی: نمی‌توان از حالی به حالی متحول شد جز با یاری و توفیق الله. پس آن مرد گفت: این سخنان برای ذکر و بزرگداشت پروردگار من است، دعایی که برای خود من باشد چیست؟ ایشان ـ علیه الصلاة والسلام ـ فرمودند: بگو: «اللهُمَّ اغْفِرْ لِي» یعنی مرا با محو گناهان و پوشاندن‌شان، بیامرز. «وَارْحَمْنِي» یعنی با رساندن منافع و مصالح دینی و دنیوی به من، مورد رحمتم قرار ده. «وَاهْدِنِي» مرا به سوی بهترین حالات و به راه راست هدایت کن. «وَارْزُقْنِي» مال حلال و سلامتی و هر خیر و عافیتی را روزی من بگردان.

فوائد الحديث

تشویق به ذکر الله با تهلیل و تکبیر و تحمید و تسبیح.

مستحب بودن ذکر الله و ثنای بر او پیش از دعا.

استحباب اینکه انسان با بهترین دعاها و دعاهای ماثوری که جامع خیر دنیا و آخرت است، دعا کند و می‌تواند هر دعایی که می‌خواهد بخواند.

برای بنده شایسته است که به آموزش هر آنچه به سود دنیا و آخرت اوست توجه نشان دهد.

تشویق به درخواست مغفرت و رحمت و روزی که دربردارنده‌ی همه‌ی خیر و خوبی‌هاست.

دلسوزی ایشان ـ صلی الله علیه وسلم ـ نسبت به آموزش اموری به امتش که برای آنها سودمند و مفید است.

رحمت پس از مغفرت ذکر شده تا پاکسازی آن را کامل کند، زیرا مغفرت به معنای پوشاندن و محو گناهان و دور نمودن انسان از دوزخ است و رحمت یعنی رساندن خیر و خوبی به او و وارد شدنش به بهشت؛ و این همان پیروزی بزرگ است.

التصنيفات

منش رسول الله صلى الله عليه و سلم در ذكر كردن, دعاهاى منقول