((هه‌ر تشته‌كێ مرۆڤ پێ سه‌رخۆش بیت؛ عه‌ره‌قه‌ و هه‌ر تشته‌كێ سه‌رخۆشكه‌ر بیت یێ حه‌رامه‌، و هه‌ر كه‌سێ بمریت و د دونیایێدا ئه‌وی عه‌ره‌ق ڤه‌دخوار و بووبوو…

((هه‌ر تشته‌كێ مرۆڤ پێ سه‌رخۆش بیت؛ عه‌ره‌قه‌ و هه‌ر تشته‌كێ سه‌رخۆشكه‌ر بیت یێ حه‌رامه‌، و هه‌ر كه‌سێ بمریت و د دونیایێدا ئه‌وی عه‌ره‌ق ڤه‌دخوار و بووبوو مودمنێ عه‌ره‌قێ (به‌رده‌وام ڤه‌دخوار)و ژێ ته‌وبه‌ نه‌كر؛ ئه‌و ل ئاخره‌تێ ڤه‌ناخۆت ))

ژ ئبن عومه‌ری (خودێ ژ هه‌ردووکان ڕازی بیت) گۆت: پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گۆت: ((هه‌ر تشته‌كێ مرۆڤ پێ سه‌رخۆش بیت؛ عه‌ره‌قه‌ و هه‌ر تشته‌كێ سه‌رخۆشكه‌ر بیت یێ حه‌رامه‌، و هه‌ر كه‌سێ بمریت و د دونیایێدا ئه‌وی عه‌ره‌ق ڤه‌دخوار و بووبوو مودمنێ عه‌ره‌قێ (به‌رده‌وام ڤه‌دخوار)و ژێ ته‌وبه‌ نه‌كر؛ ئه‌و ل ئاخره‌تێ ڤه‌ناخۆت )).

[صحيح] [رواه مسلم وأخرج البخاري الجملة الأخيرة منه]

الشرح

پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) دیار كر کو هه‌ر تشته‌کێ ئه‌قلێ مرۆڤی دبه‌ت؛ عه‌ره‌قه‌كا سه‌رخۆشكه‌ره‌، چ ئه‌ڤ تشته‌ ڤه‌خوارن بیت یان خوارن بیت یان هەلکێشانەك بیت یان هه‌ر تشته‌كێ دی بیت، و كو هه‌ر تشته‌کێ سه‌رخۆشكه‌ر بیت و ئه‌قلی ببه‌ت؛ خودێ یێ حه‌رام کری و پاشڤه‌برن یا ژێ كری، چ كێم بیت یان گه‌له‌ك، و کو هه‌ر که‌سێ هه‌ر جۆره‌ك ژ وان سه‌رخۆشکه‌ران ڤه‌خۆ‌ت و ل سه‌ر ڤه‌خوارنا وێ به‌رده‌وام بیت و ژێ ته‌وبه‌ نه‌که‌ت هه‌تا دمریت؛ هنگی ئه‌و یێ ژ هه‌ژی سزایێ خودێیه‌، ئه‌ڤه‌ ژی ب بێباركرنا وی ژ ڤه‌خوارنا عه‌ره‌قێ ل به‌هه‌شتێ.

فوائد الحديث

ئه‌گه‌رێ حه‌رامكرنا عه‌ره‌قێ؛ سه‌رخۆشكرنه‌، له‌وا هه‌ر تشته‌كێ مرۆڤی سه‌رخۆش بكه‌ت؛ خۆ چ جۆر بیت یێ حه‌رامه‌.

خودایێ مه‌زن عه‌ره‌ق حه‌رامكر، ژ به‌ر وان زیان و خرابییێن مه‌زن یێن د وێدا هه‌ین.

ڤه‌خوارنا عه‌ره‌قێ ل به‌هه‌شتێ ژ ته‌مامه‌تییا خۆشی و نیعمه‌تێیه‌.

هه‌ر كه‌سێ ل دونیایێ ده‌ڤێ خۆ ژ ڤه‌خوارنا عه‌ره‌قێ نه‌گریت؛ خودێ دێ وی كه‌سی ژ ڤه‌خوارنا وێ ل به‌هه‌شتێ بێباركه‌ت، چونكی جزادان هه‌ر ژ جۆرێ كارێ مرۆڤییه‌.

هاندان ل سه‌ر له‌زكرنێ د ته‌وبه‌كرنێ ژ گونه‌هان به‌ری مرنێ.