فوائد الحديث

വെള്ളിയാഴ്ച ദിവസം ഖുതുബ നടക്കുമ്പോൾ ഖതീബിൻ്റെ സംസാരം നിശബ്ദതയോടെ ശ്രദ്ധിച്ചു കേൾക്കൽ നിർബന്ധമാണ് എന്നതിൽ പണ്ഡിതന്മാർ ഏകോപിച്ചിരിക്കുന്നു.

* ഖുതുബ കേട്ടുകൊണ്ടിരിക്കെ സംസാരിക്കുന്നത് ഹറാമാകുന്നു. അപ്പോഴുള്ള സംസാരം ആ സന്ദർഭത്തിന് യോജിച്ചതല്ല. അത് തിന്മ തടയുന്നതിനോ, സലാം മടക്കുന്നതിനോ, തുമ്മിയ ആൾ (അൽഹംദുലില്ലാഹ് എന്ന് പറഞ്ഞാൽ മറുപടിയായി) 'യർഹമുകല്ലാഹ്' (അല്ലാഹു താങ്കളോട് കാരുണ്യം ചെയ്യട്ടെ) എന്ന് പറയുന്നതിനാണെങ്കിൽ പോലും. മറ്റുള്ളവരോട് സംഭാഷണം നടത്തുന്ന ഏതൊരു സംസാരവും പാടില്ല തന്നെ.

* ഇമാമിനോട് സംസാരിക്കുന്നതോ, ഇമാം ആരോടെങ്കിലും സംസാരിക്കുന്നതോ മേലെ പറഞ്ഞ ഹദീഥിൽ വിലക്കപ്പെട്ട സംസാരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുകയില്ല.

* ഖത്വീബിൽ നിന്ന് അകലെയായതിനാൽ ഖുതുബ കേൾക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ (ഖുതുബ നടക്കുമ്പോൾ നിശബ്ദരായിരിക്കണം) എന്ന നിയമം അത്തരക്കാർക്ക് ബാധകമല്ലെന്ന് ചില പണ്ഡിതന്മാർ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അവർ മിണ്ടാതിരിക്കുകയല്ല; മറിച്ച് ഖുർആൻ പാരായണമോ ദിക്റുകളോ ചൊല്ലുകയാണ് വേണ്ടത്. എന്നാൽ ബധിരത കാരണത്താൽ ഖുതുബ കേൾക്കാൻ കഴിയാത്തവരാണെങ്കിൽ അവർ ഉറക്കെ ഖുർആൻ പാരായണം ചെയ്തു കൊണ്ട് അടുത്തുള്ളവരുടെ ശ്രദ്ധ ഇല്ലാതെയാക്കരുത്. അത്തരക്കാർക്ക് അവർ മാത്രം കേൾക്കുന്ന രൂപത്തിൽ അതാകാവുന്നതാണ്.

* ഖുതുബക്കിടയിൽ സംസാരിക്കുന്നവനുള്ള ശിക്ഷ ആ ജുമുഅഃയുടെ ശ്രേഷ്ഠത അവന് നഷ്ടപ്പെടുമെന്നതാണ്.

* രണ്ട് ഖുതുബകൾക്കിടയിൽ (ഖതീബ് പ്രസംഗിക്കാത്ത വേളയിൽ) സംസാരിക്കുന്നത് അനുവദനീയമാണ്.

* ഖുതുബക്കിടയിൽ ഇമാം നബി -ﷺ- യുടെ പേര് പറഞ്ഞാൽ സ്വരം താഴ്ത്തിക്കൊണ്ട് നബി -ﷺ- യുടെ മേൽ സ്വലാത്തും സലാമും ചൊല്ലാവുന്നതാണ്. (നബി -ﷺ- യുടെ പേര് കേട്ടാൽ സ്വലാത്ത് ചൊല്ലണമെന്ന ഹദീഥുകൾ) അതിലൂടെ പ്രാവർത്തികമാക്കാൻ കഴിയും. ഇതു പോലെ പ്രാർത്ഥനക്ക് ആമീൻ പറയുക എന്നതും അനുവദനീയമാണ്.