الشرح

हजरत मुआज रजियल्लाहु अन्हुले भन्नु भयो: एक यात्रामा,म नबी(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम)को साथमा थिएँ, र एक दिन म उहाँसँग नजिक भएँ जब हामी हिँडि रहेका थियौं । अत: मैले भनेँ: हे अल्लाहका रसूल ! मलाई जन्नत (स्वर्ग) लैजाने र नरकबाट टाढा राख्ने कुरा बताइ दिनुहोस् । भन्नु भयो : तिमीले मसित एउटा महान् कामका बारेमा सोध्यौ जो मन लागि भारी हुन्छ । तर अल्लाहले साथ दिनु भयो भने सजिलो पनि हुन्छ । इस्लामका फराइज ( अनिवार्य कर्म)हरू पुरा गर । अल्लाहको उपासना गर र उहाँका साथमा कसैलाई साझी न बनाऊ । दोस्रो : तिमीले दिन रातमा अनिवार्य गरिएका नमाज़ कायम गर । फजर, जोहर, असर, मग्रिब र इशा तिनका शर्त र आधार एवं वाजिबहरूका साथ ।" तेस्रो : फर्ज जकात निकाल, यो हरेक मालदार बालिगका लागि आर्थिक अनिवार्य उपासना हो शरीअतले तोके अनुसार जो हक दारलाई दिइन्छ । चौथो: रमजानको रोजा, भनेको उपासनाको मनसायले खानु पिउनु र यस बाहेकका रोजा तोड्ने अन्य चीजहरूबाट बिहान सूर्योदय देखि सूर्यास्तसम्म रोकिनु हो । पाँचौं: तपाईंले अल्लाह ﷻको उपासनाका लागि अल्लाहको घर मक्का जानु र हजका अर्कान ( गर्नु पर्ने अनिवार्य कामहरू) पूरा गर्नु । फेरि उहाँ(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नु भयो: के म तिमीलाई भलाइको ढोकामा पुर्‍याउने माध्यमहरूको बारेमा न बताउँ ? यो ती फर्जहरू र नफ्लहरू पुरा गरेर हुन्छ । पहिलो: स्वैच्छिक (नफ्ल)उपवास, यसले मनोकांक्षाहरू नासेर र शक्तिलाई कमजोर बनाएर पापहरूमा पर्नबाट रोक्छ । दोस्रो: स्वैच्छिक दान यसले पाप गरि सके पछि त्यसलाई हटाउँछ र यसको प्रभावलाई मेटाउँछ। तेस्रो: रातको अन्तिम तिहाइमा तहज्जुदको नमाज, त्यस पछि उहाँ(सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले, अल्लाह तआलाको यो कथन पढ्नु भयो: {तिनीहरू आफ्नो ओछ्यानबाट अलग्गै रहन्छन् } अर्थात्, तिनीहरूले आफूलाई {ओछ्यानबाट} टाढा राख्ने गर्छन् । आराम गर्ने ठाउँहरूबाट , {उनीहरूले पुकारेका हुन्छन् आफ्ना पालनकर्तालाई} नमाज र दुआ जिक्र र कुरआन पढेर {डर र आशाका साथ र हामीले उनीहरूलाई दिएका कुराहरूबाट खर्च गर्दछन्, त्यसैले कसैलाई थाहा छैन तिनीहरूको आँखामा शितलताका लागि के लुकाएर राखिएको छ } अर्थात् यस्ता चिजहरू जसले उनीहरूको आँखा शितल होला् कयामतका दिन सदा रहने वाला जन्नतमा । { बदलाको रुपमा उनीहरूका कर्महरूको जो उनीहरूले गर्ने गरेका हुन्छन् । } तब उहाँले (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) भन्नु भयो: के म तिमीलाई {दीन} धर्मको असल बारेमा बताइदिउँ र त्यसको स्तम्भ जसमा यो निर्भर छ ? अनि यसको शिरका बारेमा न बताइदिउँ ? हजरत मुआज (रजियल्लाहु अन्हु)ले भन्नु भयो : (जरूर) बताउनुहोस् , हे अल्लाहका रसूल ! नबी, (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले, भन्नुभयो: कार्यको मूल आधार इस्लाम हो, जुन शाहदतैन (दुई कलिमा) मा समेटिएको छ। यी दुई कलिमाको माध्यमबाट व्यक्तिसँग धर्मको मूल सार रहन्छ।