ਫਟਾਫਟ ਅਮਲ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਫਿਤਨੇ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹਨ,،

ਫਟਾਫਟ ਅਮਲ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਫਿਤਨੇ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹਨ,،

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: «ਫਟਾਫਟ ਅਮਲ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਫਿਤਨੇ ਕਾਲੀ ਰਾਤ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹਨ,، ਇਕ ਸਵੇਰੇ ਆਦਮੀ ਮੰਨਣਹਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕਾਫਿਰ, ਜਾਂ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣਹਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਵੇਰੇ ਕਾਫਿਰ,ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਵੇਚ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।»

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਮੂੰਮਿਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਜਲਦੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਕਰ ਲੈਣ, ਕਿਉਂਕਿ ਫਿਟਨੇ ਅਤੇ ਸ਼ਕ-ਸ਼ੁਬਹੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫਿਟਨੇ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਾਂਗ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਸੱਚ ਅਤੇ ਝੂਠ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਅੰਤਰ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਿਟਨਾਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ, ਕੋਈ ਸਵੇਰੇ ਮੰਨਣਹਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕਾਫਿਰ, ਜਾਂ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣਹਾਰ ਤੇ ਸਵੇਰੇ ਕਾਫਿਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਧਰਮ ਨਾਲ ਪੱਕੀ ਸੰਗਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣੀ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਅਮਲਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦੇਣ।

ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਆਖਰੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਫਿਟਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਫਿਟਨਾ ਖਤਮ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਦੂਜੀ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜੇ ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦਾ ਧਰਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤੇ ਉਹ ਦੁਨੀਆਵੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਧਨ ਆਦਿ ਲਈ ਧਰਮ ਛੱਡ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸਦੇ ਗਲਤ ਰਾਹ ਤੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਫਿਟਨਿਆਂ ਨਾਲ ਝੁਕਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।

ਹਾਂ, ਇਸ ਹਦਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਚੰਗੇ ਅਮਲ ਫਿਟਨਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦਾ ਸਬਬ ਹਨ।

ਫਿਟਨੇ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ:

1. ਫਿਟਨੇ ਜੋ ਸ਼ੱਕ-ਸ਼ੁਬਹੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਗਿਆਨ ਹੈ।

2. ਫਿਟਨੇ ਜੋ ਸ਼ਹਵਤਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਇਮਾਨ ਅਤੇ ਸਬਰ ਹੈ।

ਹਦਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦਹੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸਦਾ ਅਮਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਉੱਤੇ ਫਿਟਨਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਸਦਾ ਅਮਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਮਲਾਂ ‘ਤੇ ਘਮੰਡ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਬਲਕਿ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

التصنيفات

Branches of Faith