الشرح

ਇਬਨ ਉਮਰ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ) ਨੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੋਢੇ (ਜੋ ਬਾਂਹ ਅਤੇ ਮੋਢੇ ਦੇ ਮਿਲਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ) ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਰਮਾਇਆ:**"ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਇੰਝ ਰਹੋ ਜਿਵੇਂ ਤੂੰ ਪਰਦੇਸੀ ਹੋਵੇ।"**ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਾਂਗ ਰਹੋ ਜੋ ਕਿਸੇ ਐਸੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੋ ਜਿੱਥੇ ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਘਰ ਨਹੀਂ, ਨਾ ਕੋਈ ਜਾਣੂ, ਨਾ ਪਰਿਵਾਰ, ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਐਸਾ ਸਾਥੀ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਚੈਨ ਦੇਵੇ। ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਰਿਸ਼ਤੇ, ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਅਤੇ ਵੱਧੇਰੇ ਮੁਹੱਬਤਾਂ ਹੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਖੁਦਾ ਤੋਂ ਗਾਫਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਉੱਚੀ ਮਿਸਾਲ ਦਿੱਤੀ — **"ਬਲਕਿ ਤੂੰ ਐਸਾ ਬਣ ਜਿਵੇਂ ਰਸਤੇ ਦਾ ਮੁਸਾਫਿਰ ਹੋ"** — ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਰਸਤਾ ਤੈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।ਕਿਉਂਕਿ ਪਰਦੇਸੀ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਜਗ੍ਹਾ ਠਹਿਰ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ "ਅਬਰੁ ਸਬੀਲ" (ਰਸਤੇ ਦਾ ਯਾਤਰੀ) ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਰੁਕਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਵਧੇਰੇ ਸਾਮਾਨ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਉਤਨਾ ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਵੇ।**ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੋਮੀਨ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਉਤਨੀ ਹੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਅਖ਼ਿਰਤ ਦੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਪੁਚਾ ਦੇ।** ਇਬਨ ਉਮਰ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਇਸ ਨਸੀਹਤ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ:**"ਜਦੋਂ ਸਵੇਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਉਡੀਕ ਨਾ ਕਰ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਨਾ ਕਰ।"**ਅਤੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ: **"ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਬਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਮਝੋ।"**ਕਿਉਂਕਿ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਦੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਕਦੇ ਬੀਮਾਰ — ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਸਮਾਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਗਣੀਮਤ ਜਾਣ ਅਤੇ ਨੇਕੀਆਂ ਵਿਚ ਲਗਾ ਲੈ। ਆਪਣੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰੋ; ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਅਮਲਾਂ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰੋ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਬੀਮਾਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਜਾਵੇ।ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾਓ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਇਕੱਠਾ ਕਰੋ ਜੋ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇ।