ਹਰ ਸਵੇਰੇ ਦੋ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਊਤਰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲ (ਰਿਜ਼ਕ) ਦੇ’, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਅੱਲਾਹ!…

ਹਰ ਸਵੇਰੇ ਦੋ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਊਤਰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲ (ਰਿਜ਼ਕ) ਦੇ’, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਜੋ ਬੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ।’

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨ੍ਹੂ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਹਰ ਸਵੇਰੇ ਦੋ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਊਤਰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਬਦਲ (ਰਿਜ਼ਕ) ਦੇ’, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਜੋ ਬੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ।’»

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੋ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਥੱਲੇ ਉਤਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਉਸ ਨੂ ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਜੋ ਤਿਆਗ, ਪਰਿਵਾਰ, ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਨਫਲ ਇਬਾਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਵੱਡਾ ਇਨਾਮ ਦੇ ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਉਹ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਲਈ ਭਲਾ ਬਖ਼ਸ਼ ਅਤੇ ਬਰਕਤ ਪੈਦਾ ਕਰ। ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਫਰਿਸ਼ਤਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ:ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਉਸ ਨੂ ਜਿਥੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਧਨ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦੇ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਹੱਕਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਬੇਸ਼ੱਕ, ਕਰੀਮ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਇਨਾਮ ਦੀ ਦੁਆ ਕਰਨੀ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ, ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਉਸਨੂੰ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਪੈਸੇ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਬਦਲਾ ਦੇਵੇ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਕੰਜੂਸ ਬੰਦੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਤੇ ਦੋਆ ਕਰਨੀ ਵੀ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਉਹ ਧਨ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜੋ ਉਸਨੇ ਬਖ਼ਲਾਤ ਕਰਕੇ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਫਰਾਇਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ।

ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਮੂੰਮਿਨ ਸਾਦਿਕਾਂ ਲਈ ਜੋ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅੱਛਾਈ ਤੇ ਬਰਕਤ ਦੀ ਦੁਆ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਦੋਆ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਫਰਾਇਜ਼ ਅਤੇ ਨਫਲ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਨ ਕਰਨਾ।

ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਫ਼ਜੀਲਤ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਆਖਿਰਕਾਰ ਅੱਲਾਹ ਉਸਦੇ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਹਰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਵਪਸੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਕੁਰਾਨ ਵਿੱਚ ਫਰਮਾਇਆ: ﴾ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦਾ ਬਦਲਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰਿਜ਼ਕ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ﴿\[ਸਬਾ: 39]

ਇਹ ਦੁਆ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਹੈ ਜੋ ਫਰਾਇਜ਼ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਨਫਲ ਖਰਚਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਦੁਆ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਕੰਜੂਸੀ ਅਤੇ ਤੰਗਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮਨਾਹੀ।

التصنيفات

Voluntary Charity