ਜੋ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਰੋਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਹੈ।ਮੈਂ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਇਸ…

ਜੋ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਰੋਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਹੈ।ਮੈਂ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ

ਅਬਦੁਲੱਲਾਹ ਬਿਨ ਅਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਤੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈਂ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਖੜਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਂ? ਮੈਂ ਕਿਹਾ: ਹਾਂ।ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ: ਜੇ ਤੂੰ ਇਹ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਥੱਕ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਰੂਹ ਉਕੜ ਜਾਵੇਗੀ।ਜੋ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਰੋਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਹੈ।ਮੈਂ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ: ਤਾਂ ਦਾਵੂਦ ਅਲੈਹਿੱਸਲਾਮ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖ, ਉਹ ਇੱਕ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖਦਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਕਦੇ ਮੁੜਦਾ ਨਹੀਂ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲਾ ਕਿ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਬਿਨ ਅਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਸਾਲ ਭਰ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਸਾਰੀ ਨੀੰਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਅਤੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖ ਅਤੇ ਇਫਤਾਰ ਕਰ, ਖੜਾ ਹੋ ਅਤੇ ਸੁੱਤ ਵੀ ਲੈ।" **ਉਸਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਰਾਤ ਤਹੱਜੁਦ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਖਿਆ: ਜੇ ਤੂੰ ਇਹ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਅੱਖ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਏਗੀ, ਅੱਖਾਂ ਅੰਦਰ ਧੱਸ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਤੇਰੀ ਜਿੰਦ ਥੱਕ ਜਾਵੇਗੀ, ਤੂੰ ਥਕਾਓ ਹੋ ਜਾਵੇਂਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਤੂੰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਨਾਹੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੋਈ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਤੂੰ ਖਾਧਾ ਪੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੂੰ ਭੁੱਖਾ ਹੀ ਰਿਹਾ।** **ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੁੰਨਤ ਰੋਜ਼ੇ ਹਨ; ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਇਕ ਦਿਨ ਦੇ ਰੋਜ਼ੇ ਦਾ ਸਵਾਬ ਦਸ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਨੇਕੀ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਗੁਣਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੀਕਦਾਰ ਹੈ।** **ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਆਖਿਆ: ਮੈਂ ਇਹ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ।** **ਤਾਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਤਾਂ ਫਿਰ ਹਜ਼ਰਤ ਦਾਊਦ ਅਲੈਹਿੱਸਲਾਮ ਵਾਲਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖ, ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਰੋਜ਼ਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਕ ਦਿਨ ਇਫ਼ਤਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵੈਰੀ ਨਾਲ ਆਮਨਾ-ਸਾਮਨਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਕਦੇ ਪਿੱਠ ਨਹੀਂ ਫੇਰਦੇ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਜ਼ੇ ਦੀ ਤਰੀਕਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਸੀ।**

فوائد الحديث

**ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸਵਾਬ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਦੇ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਨੇਕੀ ਦਾ ਸਵਾਬ ਦਸ ਗੁਣਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਤੀਹ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਗਰ ਕੋਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖੇ ਤਾਂ ਇਹ ਇਉਂ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਪੂਰਾ ਸਾਲ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖੇ ਹੋਣ।**

**ਅੱਲਾਹ ਵੱਲ ਸੱਦੇ ਦੇਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਨੇਕ ਅਮਲ ਦੀ ਤਰਗੀਬ ਦਿੰਨੀ ਜਾਏ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਵਾਬ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਡੱਟੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਇਨਾਮ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਲਾਇਆ ਜਾਵੇ।**

**ਇਮਾਮ ਖ਼ਤਾਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਹਜ਼ਰਤ ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਅਮਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਇਬਾਦਤ ਦਾ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ, ਬਲਕਿ ਉਸਨੂੰ ਇਬਾਦਤਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬੰਦਗੀ ਦਾ ਪਾਬੰਦ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਾਰੀ ਤਾਕਤ ਸਿਰਫ਼ ਰੋਜ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਲਗਾ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਹੋਰ ਅਮਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਡ਼ਤਾ ਇਖਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਹੋਰ ਨੇਕ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਤਾਕਤ ਬਚੀ ਰਹੇ। ਇਸ ਵੱਲ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੇ ਇਸ ਕਹੇ ਗਏ ਫਰਮਾਨ ਤੋਂ ਇਸ਼ਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ: "ਹਜ਼ਰਤ ਦਾਊਦ ਅਲੈਹਿੱਸਲਾਮ ਜਦੋਂ ਵੈਰੀ ਨਾਲ ਆਮਨਾ-ਸਾਮਨਾ ਕਰਦੇ ਤਾਂ ਕਦੇ ਪਿੱਠ ਨਹੀਂ ਫੇਰਦੇ ਸਨ", ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਿਹਾਦ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰਖਦੇ ਸਨ।**

**ਇਬਾਦਤ ਵਿੱਚ ਹਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘੁੱਸਣ ਅਤੇ ਬਣਾਵਟੀ ਸਖ਼ਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਸੁੰਨਤ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਹੈ।**

**ਅਕਸਰ ਬੜੇ ਅਲਿਮਾਂ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਣਾ ਨਾਪਸੰਦ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਖ਼ਤੀ ਕਰੇ, ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰੇ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮਝ ਬੈਠੇ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੋਈ ਹੋਰ ਤਰੀਕਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।**

التصنيفات

Voluntary Fasting