‌أَلَا ‌أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟

‌أَلَا ‌أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟

از ابى بکره رضی الله عنه روایت است گفت که: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «‌أَلَا ‌أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟» ثَلَاثًا، قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: «الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ» وَجَلَسَ وَكَانَ مُتَّكِئًا، فَقَالَ: «أَلَا وَقَوْلُ الزُّورِ»، قَالَ: فَمَا زَالَ يُكَرِّرُهَا حَتَّى قُلْنَا: لَيْتَهُ سَكَتَ. «آیا شما را از بزرگترین گناهان خبر ندهم؟» سه مرتبه، گفتند: بلی یا رسول الله، فرمود: شرک با الله متعال، و نافرمانی پدر و مادر؛ سپس نشست در حالی که تکیه زده بود، فرمود: «آگاه باشيد [که یکی از بزرگترین گناهان کبیره] سخن دروغین است»، گفت: ايشان پيوسته آن را تكرار مى كردند تا اینکه با خود گفتيم: اى كاش سکوت مى فرموند.

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم صحابه کرام را از بزرگترین گناهان خبر می دهد، پس این سه را ذکر نمودند: 1. شرک ورزیدن به الله متعال: كه عبارت است از صرف نمودن هر نوع عبادت برای غیر الله، و برابر نمودن الله با غیر الله در الوهیت، ربوبیت، اسماء وصفات وی می باشد. 2. نافرمانی والدین: که عبارت است از هرگونه ازار واذیت والدین، خواه در گفتار یا عمل باشد، و کوتاهی در احسان به آنان می باشد. 3. سخن دروغ و از جملۀ آن گواهی دروغین می باشد که عبارتند از: هر سخن باطل و دروغین که هدف از آن کوچک شمردن کسی که با گرفتن مال، هتک ناموس و مانند آن می باشد. پیغمبر صلی الله علیه و سلم بارها از سخنان دروغین برحذر داشته و مذموم بودن و آثار بد آن را در جامعه گوشزد نموده است، تا اینکه صحابه از روی دلسوزی بالای وی و نفرت از آنچه او را آزار می دهد گفتند: ای کاش سکوت می کرد.

فوائد الحديث

بزرگترين گناهان، شرک ورزيدن به الله متعال است؛ زیرا آن را از ریشۀ گناهان کبیره و بزرگترین آنها قرار داده است. و این را فرمودۀ الله متعال تأیید می نماید که می فرماید: {إن الله لا يَغْفِرُ أن يشرَكَ به وَيَغْفِرُ مَا دونَ ذلِكَ لِمَنْ يشَاء} الله شرک به وی را نمی ‏آمرزد و كمتر از آن را برای هر كس بخواهد می ‏آمرزد.

عظمت حقوق پدر و مادر، چنان که حقوق آنان با حقوق الله متعال پیوند داده است.

گناهان به دو دسته تقسيم شده است گناهان کبیره وگناهان صغیره، گناهان کبیره عبارتند از: هر گناهی که برای آن عذاب دنیوی مانند عذاب و لعن، و یا تخويف اخروی مانند ترس از دوزخ تعيين شده باشد، و گناهان کبیره درجات است، که برخی آنها در تحریم شدیدتر از برخی دیگر است، گناهان صغیره بجز گناهان کبیره است.

التصنيفات

اخلاق ناپسند, مذمت گناهان