فوائد الحديث

مردم در اسلام مراتب مختلفی دارند، و اسلام آنان با برخی اعمال، زیباتر و کامل‌تر می‌شود.

دوری از گفتار و کردار بیهوده و فضول، نشانه کمال اسلام فرد است.

تشویق به مشغولیت در آنچه به انسان مربوط است، از امور دین و دنیای او، بنابراین اگر از زیبایی اسلام انسان است که آنچه به او مربوط نیست را رها کند، پس از زیبایی‌های آن نیز هست که به آنچه مربوطش است بپردازد.

امام ابن قیم رحمه الله می‌فرماید: پیامبر صلی الله علیه وسلم همه ورع و پرهیزگاری را در یک جمله خلاصه فرمودند: «از زیبایی اسلام انسان است که آنچه به او مربوط نیست را رها کند». این جمله به طور کلی، رها کردن هر آنچه را که مربوط به انسان نیست شامل می‌شود: از گفتار، نگاه، شنیدن، ضربه زدن، راه رفتن، فکر کردن و سایر حرکات ظاهری و باطنی، پس این جمله، سخنی کامل و بسنده در مورد ورع است.

ابن رجب رحمه الله می‌فرماید: این حدیث، اصلی از اصول ادب است.

تشویق به طلب علم؛ زیرا انسان به وسیله علم می‌شناسد که چه چیزی مربوط به اوست و چه چیزی نیست.

امر به معروف و نهی از منکر و نصیحت، از جمله اموری است که به انسان مربوط می‌شود؛ زیرا به آن مأمور شده است.

مفهوم عمومی حدیث: دوری از آنچه به انسان مربوط نیست، از محرمات الله عزوجل و آنچه پیامبر صلی الله علیه وسلم کراهت داشته‌اند، دوری از آنچه انسان به آن نیاز ندارد از امور اخروی، مانند حقائق غیب و جزئیات حکمت در آفرینش و اوامر الهی، دوری از سؤال و تحقیق در مورد مسائل تقدیر شده و فرضی که واقع نشده‌اند، یا به ندرت واقع می‌شوند، یا وقوع آنها متصور نیست.