ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا

ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا

از نَوَّاس بن سَمعان انصاری رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «ضَرَبَ اللهُ مَثَلًا صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا، وَعَلَى جَنْبَتَيْ الصِّرَاطِ سُورَانِ، فِيهِمَا أَبْوَابٌ مُفَتَّحَةٌ، وَعَلَى الْأَبْوَابِ سُتُورٌ مُرْخَاةٌ، وَعَلَى بَابِ الصِّرَاطِ دَاعٍ يَقُولُ: أَيُّهَا النَّاسُ، ادْخُلُوا الصِّرَاطَ جَمِيعًا، وَلَا تَتَعَرَّجُوا، وَدَاعٍ يَدْعُو مِنْ فَوْقِ الصِّرَاطِ، فَإِذَا أَرَادَ يَفْتَحُ شَيْئًا مِنْ تِلْكَ الْأَبْوَابِ، قَالَ: وَيْحَكَ لَا تَفْتَحْهُ، فَإِنَّكَ إِنْ تَفْتَحْهُ تَلِجْهُ، وَالصِّرَاطُ الْإِسْلَامُ، وَالسُّورَانِ: حُدُودُ اللهِ، وَالْأَبْوَابُ الْمُفَتَّحَةُ: مَحَارِمُ اللهِ، وَذَلِكَ الدَّاعِي عَلَى رَأْسِ الصِّرَاطِ: كِتَابُ اللهِ، وَالدَّاعِي مِنِ فَوْقَ الصِّرَاطِ: وَاعِظُ اللهِ فِي قَلْبِ كُلِّ مُسْلِمٍ»: «الله، راه راست و مستقیمی را مثال زده که در دو کنارهٔ آن دو دیوار است که بر آن دیوارها درهایی باز است و بر درها پرده‌ای آویزان است و در دروازهٔ آن صراط، دعوتگری است که می‌گوید: ای مردم همگی وارد این راه [مستقیم] شوید و منحرف نشوید و بر بالای صراط دعوتگری دیگر است که هرگاه [کسی بخواهد] یکی از آن درها را باز کند [و پردهٔ آن را کنار بزند] می‌گوید: وای بر تو، آن را باز نکن که اگر بازش کنی واردش می‌شوی. آن راه، اسلام است و آن دو دیوار، حدود الهی است و درهای باز محارم الهی هستند و آن دعوتگر بر آغاز راه کتاب الله است و دعوتگر بالای راه، پند دهندهٔ الهی در دل هر مسلمان است».

[صحیح است]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم بیان داشته‌اند که الله برای اسلام راهی راست و مستقیم را مثال زده که هیچ کجی در آن نیست و بر دو کناره‌ی این راه دو دیوار است که از دو جهت آن را احاطه کرده‌اند و این دو دیوار، حدود الهی هستند؛ و در داخل این دیوارها درهایی باز است که محرمات الهی هستند و بر درها پرده‌هایی آویزان است که برای طی کنندهٔ این راه درون آن درها را پنهان می‌دارند؛ و در آغاز راه دعوتگری است که مردم را راهنمایی می‌کند و به آنان می‌گوید: در این راه حرکت کنید بی‌آنکه به اطراف و دو سو منحرف شوید. این دعوتگر همان کتاب الله است؛ و دعوتگر دیگری نیز بر بالای راه است که هرگاه رهگذر می‌خواهد کمی آن پرده‌ها را از آن درها کنار بزند، او را هشدار می‌دهد و می‌گوید: وای بر تو بازش نکن! زیرا اگر آن را باز کنی واردش می‌شوی و نمی‌توانی خود را از داخل شدن به آن باز بداری. این دعوتگر همان پند دهنده و واعظ الهی است که در دل هر مسلمان هست.

فوائد الحديث

اسلام همان دین حق است و همان صراط مستقیمی است که ما را به بهشت می‌رساند.

واجب بودن پای‌بندی به حدود الله و به آنچه حلال و حرام نموده است؛ و دانستن اینکه سهل‌انگاری در این باره به هلاکت می‌انجامد.

بیان فضیلت قرآن کریم و تشویق به عمل به آن؛ چرا که هدایت و نور و فلاح در قرآن است.

رحمت الله نسبت به بندگانش که در دل‌های مؤمنان چیزی را قرار داده که آنان را باز می‌دارد و پندشان می‌دهد تا در مهلکه نیفتند.

الله با رحمت خود برای بندگانش موانعی قرار داده تا آنان را از گرفتار شدن در گناهان باز بدارد.

مثال زدن یکی از وسائل آموزش و افزایش درک معانی و مفاهیم است.

التصنيفات

فضيلت هاى قرآن كريم, اعمال قلبى, نكوهش هواى نفس و شهوت ها