((خودێ نموونه‌ بۆ مه‌ ب ڕێكه‌كا ڕاست‌ ئینایه‌

((خودێ نموونه‌ بۆ مه‌ ب ڕێكه‌كا ڕاست‌ ئینایه‌

ژ نه‌وواسێ كوڕێ سه‌معانی (خودێ ژێ ڕازی بیت) ژ پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گۆت: ((خودێ نموونه‌ بۆ مه‌ ب ڕێكه‌كا ڕاست‌ ئینایه‌، دوو دیوار یێن ل هه‌ردوو لایێن ڕێكێ، هنده‌ك ده‌رگه‌هێن ڤه‌كری یێن تێدا و په‌رده‌ یێن ب سه‌ر وان ده‌رگه‌هاندا هاتینه‌ دان، ژ لایێ ده‌رگه‌هێ ڕێكێ گازیكه‌ره‌ك یێ هه‌ی گازی دكه‌ت و دبێژیت: گه‌لی خه‌لكی؛ هوین هه‌می وه‌رنه‌ سه‌ر ڤێ ڕێكا ڕاست و خۆ ژ ڕێكا ڕاست لانه‌ده‌ن، گازیكه‌ره‌كێ دی ژی یێ ل سه‌ر ڕێكا ڕاست هه‌ی، ئه‌گه‌ر ئێكى ڤیا ده‌رگه‌هه‌كی ژ ڤانه‌ ڤه‌كه‌ت؛ دێ بێژیت: تێچوون بۆ ته‌ بیت، ده‌رگه‌هی ڤه‌نه‌كه‌، چونكی ئه‌گه‌ر ته‌ ده‌رگه‌ھ ڤه‌كر دێ چییه‌ ژوور. ڤێجا ڕێكا ڕاست ئیسلامه‌ و هه‌ردوو دیوار ژی: سنوورێن خودێنه‌ و ده‌رگه‌هێن ڤه‌كری ژی: ئه‌و تشتن یێن خودێ حه‌رام كرین، ئه‌ڤ گازیكه‌رێ ل سه‌رێ ڕێكێ دكه‌ته‌ گازی ژی: په‌ڕتووكا خودێیه‌، ئه‌و گازیكه‌رێ ل سه‌ر ڕێكێ ڕاوه‌ستیای ژی: شیره‌تكارێ خودێیه‌ د دلێ هه‌ر موسلمانه‌كیدا)).

[صحيح] [رواه الترمذي وأحمد]

الشرح

پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) دیار كر كو: خودێ نموونه ب ئیسلامێ ئینایه‌ كو ئه‌و ڕێكه‌كا ڕاسته‌ و چ خواری تێدا نینن، ل سه‌ر هه‌ردوو لایێن ڤێ ڕێكێ ژی دوو دیوار یێن هه‌ین كو ژ هه‌ردوو لایێن وێڤه‌ دۆرێ لێ دگرن، ئه‌و هه‌ردوو دیوار ژی سنوورێن خودێنه‌، هنده‌ك ده‌رگه‌هێن ڤه‌كری ژی یێن د ناڤ ڤان دیواراندا هه‌ین كو ئه‌و تشتن یێن خودێ حه‌رام كرین، هنده‌ك په‌رده‌ یێن ل سه‌ر ڤان ده‌رگه‌هان هه‌ین كو بۆ وی كه‌سێ د وێ ڕێكێڕا ده‌رباز دبیت دیار نابیت كا كی د ناڤ وی ده‌رگه‌هیدا هه‌یه‌، ل ده‌ستپێكا ڕێكێ گازیكه‌ره‌ك یێ هه‌ی خه‌لكی ئاراسته‌ دكه‌ت و ڕێكێ نیشا وان دده‌ت و دبێژیته‌ وان: ل سه‌ر ڤێ ڕێكێ هه‌ڕن و به‌رێ خۆ ژێ نه‌گوهۆڕن و ڕێكا خۆ خوار نه‌كه‌ن و نه‌چنه‌ سه‌ر چ لایێن دی، ئه‌ڤ گازیكه‌ره‌ په‌ڕتووكا خودێیه‌، كا چاوا گازیكه‌ره‌كێ دی ژی یێ ل سه‌ر ڤێ ڕێكێ هه‌ی، ئه‌ڤ گازیكه‌ره‌ ژی ئه‌ركێ وی ئه‌ڤه‌یه‌ هه‌ر گاڤا ئه‌و كه‌سێ د وێ ڕێكێڕا ده‌رباز دبیت كره‌ دلێ خۆ و ڤیا پیچه‌ك وی په‌رده‌یێ ل سه‌ر ڤان ده‌رگه‌هان هه‌ی ڕاكه‌ت؛ دێ وی پاشڤه‌ به‌ت و دێ بێژیته‌ وی: تێچوون بۆ ته‌ بیت، ده‌رگه‌هی ڤه‌نه‌كه‌! چونكی ئه‌گه‌ر ته‌ ده‌رگه‌ھ ڤه‌كر؛ دێ چییه‌ د ناڤدا و پاشی تو نه‌شێی خۆڕاگری نه‌چییه‌ ژوور، ئه‌ڤ گازیكه‌ره‌ ژی شیره‌تكارێ خودێیه‌ د دلێ هه‌ر موسلمانه‌كیدا.

فوائد الحديث

ئیسلام دینێ دروسته‌ و ئه‌و ڕێكا ڕاسته‌ یا مه‌ دگه‌هینیته‌ به‌حه‌شتێ.

پێدڤییه‌ پێگیری ب سنوورێن خودێ بهێته‌ كرن و ب وان تشتێن خودێ حه‌لال و حه‌رام كرین، سستاهیكرن د وان ژیدا تێچوونێ ب دویڤ خۆدا دئینیت.

قه‌در و بهایێ قورئانا پیرۆز و هاندان ل سه‌ر كاركرنا ب وێ، چونكی ڕاسته‌ڕێبوون و ڕۆناهی و سه‌رفه‌رازی یا تێدا.

دلۆڤانییا خودێ د گه‌ل عه‌بدێن وی و ب وی تشتێ وی كرییه‌ د دلێ باوه‌رداراندا كو وان پاشڤه‌ دبه‌ن و شیره‌تێ ل وان دكه‌ت ژ كه‌ڤتنا د ناڤ وان تشتاندا یێن مرۆڤی تێدبه‌ن.

خودێ ب دلۆڤانییا خۆ هنده‌ك ڕێگر بۆ عه‌بدێن خۆ داناینه‌ كو ناهێلن بكه‌ڤیته‌ د ناڤ گونه‌هاندا.

ژ ڕێكێن فێركرنێ؛ ئینانا مه‌ته‌ل و نموونه‌یانه‌ بۆ نێزیككرن و ڕۆهنكرنێ.