فوائد الحديث

वाह्य तथा आन्तरिक रुपमा अल्लाहको निरन्तर जिक्र (स्मरण) गर्नु हाँको निकटता प्राप्त गर्ने सबैभन्दा ठूलो कर्म र लाभदायक रूप हो ।

अल्लाहको जिक्र (स्मरण) स्थापित गर्नको लागि सबै कर्महरू निर्धारित गरिएको हो । अल्लाहले भन्नुभयो: "मेरो जिक्र (स्मरण) को लागि सलाह स्थापना गर ।" नबी (सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लम) ले भन्नुभयो: " 'काबा' को तवाफ र ‘सफा-मारवाह’ बीचमा परिक्रमा गर्नु र ‘जमरात’ मा ढुङ्गा हान्नु भनेको सर्वशक्तिमान अल्लाहको जिक्र (स्मरण) स्थापित गर्नको लागि हो । (अबू दाउद र तिर्मिजी)

अल-इज बिन अब्दुस्सलामले आफ्नो पुस्तक ‘कवाइद’ मा भनेका छन्: सबै उपासनाहरूमा थकान र मेहनतको हिसाबले पुण्य प्राप्त हुँदैन, बरु अल्लाहले धेरै उपासना भन्दा कम उपासनाप्रति बढी इनाम दिनुहुन्छ र त्यो कामको सम्मानले गर्दा हुन्छ भन्ने कुरा यो हदीसबाट प्रमाणित हुन्छ ।

अल-मोनावीले 'फैजुल-कदीर' मा भनेका छन्: जसलाई सम्बोधन गरिएको थियो तिनीहरूका लागि जिक्र सबैभन्दा राम्रो हो । यदि कुनै बहादुर व्यक्तिलाई सम्बोधन गरियो र लडाईमा इस्लामको फाइदा भयो भने उसको लागि जिहाद सबैभन्दा राम्रो हो । वा धनी मानिसको धनले गरिबलाई फाइदा पुग्छ भने उसको लागि दान सबैभन्दा राम्रो हो । हज गर्न सक्षम व्यक्तिको लागि सबैभन्दा राम्रो हज हो । जसको आमाबाबु जीवित छन् उसको लागि आमाबाबुको सेवा सबैभन्दा राम्रो हो र यसरी सबै हदीसहरू तौफीक (मेलमिलाप) संभव हुन्छ ।

सबै भन्दा राम्रो जिक्र त्यो हो जसमा जिब्रो र हृदय दुवै मिलेको हुन्छ । त्यसपछि त्यो हो जो हृदयले मात्र गरेको हुन्छ, जस्तै चिन्तन । त्यसपछि त्यो हो जो जिब्रोले मात्र गरेको हुन्छ र प्रत्येकमा पुण्य निहित छ ।

यदि मुस्लिमले बिहान र बेलुकाको जिक्र (सम्झना), मस्जिद, घर र शौचालयमा प्रवेश गर्ने र बाहिर निस्कने र अन्य दुआ (सम्झना) हरू पाबन्दीका साथ गर्छ भने ऊ अल्लाहलाई अत्यधिक जिक्र गर्नेहरू मध्ये हुन्छ ।