ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰਕੇ ਸੁੱਟ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟਮਾਰ (ਖੁਰਚੀ) ਵਰਤੇ, ਉਹ…

ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰਕੇ ਸੁੱਟ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟਮਾਰ (ਖੁਰਚੀ) ਵਰਤੇ, ਉਹ ਇਕ ਵਾਰੀ ਜਾਂ ਤੀਨ ਵਾਰੀ ਕਰੇ।

ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰਕੇ ਸੁੱਟ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟਮਾਰ (ਖੁਰਚੀ) ਵਰਤੇ, ਉਹ ਇਕ ਵਾਰੀ ਜਾਂ ਤੀਨ ਵਾਰੀ ਕਰੇ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗੇ, ਤਾਂ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਧੋ ਲਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਕਿੱਥੇ ਰਾਤ ਬਿਤਾਇਆ ਹੈ।ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਹੈ:ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗੇ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਧੋ ਲਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਕਿੱਥੇ ਰਾਤ ਬਿਤਾਇਆ ਹੈ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਤਹਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਅਹਕਾਮ ਨੂੰ ਵਾਜਹ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਵੀ ਹੈ: ਪਹਿਲਾ: ਜੋ ਕੋਈ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰੇ, ਉਸ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢੇ। ਦੂਜਾ: ਜੋ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ (ਜਿਵੇਂ ਪੱਥਰ ਆਦਿ) ਨਾਲ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇ, ਤਾਂ ਉਹਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤਾਕ (ਫ਼ਰਦ) ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ — ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇੰਨੀ ਵਾਰ ਕਿ ਨਾਜ਼ਿਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਗੰਦਗੀ ਰੁਕ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਥਾਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਤੀਜਾ: ਜੋ ਕੋਈ ਰਾਤ ਦੇ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗੇ, ਉਹ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰਨ ਲਈ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪਾਏ ਜਦ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਬਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਨਾ ਧੋ ਲਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਕਿੱਥੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜਾਸਤ ਦਾ ਅੰਦੇਸ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੈਤਾਨ ਨੇ ਉਸ ਹੱਥ ਨਾਲ ਖੇਡ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ।

فوائد الحديث

ਵੁਜ਼ੂ ਵਿੱਚ ਸਿਦਕ ਨਾਲ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ **ਇਸਤਿਨਸ਼ਾਕ** ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਅਰਥਾਤ ਸਾਹ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਨਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ **ਇਸਤਿਨਸਾਰ** ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ — ਅਰਥਾਤ ਸਾਹ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਨੱਕ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ।

ਇਸਤਿਜਮਾਰ (ਪੱਥਰ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਨਾ) ਨੂੰ ਤਾਕ (ਅਜੀਬ) ਗਿਣਤੀ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸਤਹੱਬ ਹੈ।

ਰਾਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਜਾਗਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਧੋਣਾ ਸ਼ਰਅਨ ਜਾਇਜ਼ ਅਤੇ ਮੁਨਾਸਿਬ (ਮਸ਼ਰੂਅ) ਹੈ।

التصنيفات

Toilet Manners, Ablution, Manners of Sleeping and Waking Up