ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਹ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਹੈ ਜੋ ਸੱਤਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਇਹ ਅੱਗ ਦੇ ਤਹਿਤਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਲ ਡਿਗ ਰਿਹਾ…

ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਹ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਹੈ ਜੋ ਸੱਤਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਇਹ ਅੱਗ ਦੇ ਤਹਿਤਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਲ ਡਿਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅਬੂ ਹਰੈਰਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਅਸੀਂ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ ਗਈ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਇਹ ਕੀ ਹੈ?" ਅਸੀਂ ਕਿਹਾ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਰਸੂਲ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।" ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਹ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਹੈ ਜੋ ਸੱਤਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੁਣ ਇਹ ਅੱਗ ਦੇ ਤਹਿਤਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵੱਲ ਡਿਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਇੱਕ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦੇ ਡਿਗਣ ਵਰਗੀ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਹਾਬਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮ ਕੋਲੋਂ ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਰਸੂਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।" ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: "ਜੋ ਆਵਾਜ਼ ਤੁਸੀਂ ਸੁਣੀ ਹੈ, ਉਹ ਜਹੰਨਮ ਦੀ ਇਕ ਤੰਗ ਭਟਿਰੀ ਤੋਂ ਸੁੱਟਿਆ ਗਿਆ ਪੱਥਰ ਹੈ ਜੋ ਸੱਤਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਡਿਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉਹ ਜਹੰਨਮ ਦੇ ਤਹਿਤਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ।"

فوائد الحديث

ਆਖ਼ਿਰਤ ਦੇ ਦਿਨ ਲਈ ਚੰਗੇ ਅਮਲਾਂ ਨਾਲ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਅਤੇ ਜਹੰਨਮ ਤੋਂ ਚੇਤਾਵਨੀ।

ਜੋ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੂੰ ਜੁੜਨ ਦਾ ਸੁਹਾਵਣਾ ਅਮਲ ਹੈ।

ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਤੇ ਰੁਚੀ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਆਖਿਆ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਹੋਵੇ।

التصنيفات

Descriptions of Paradise and Hell