ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਲੋਕ ਪਹਿਲੀ ਨਬੂਵਤ ਤੋਂ ਸਮਝ ਪਾ ਸਕੇ ਹਨ: ਜੇ ਤੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮਨ ਚਾਹੇ ਕਰ।

ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਲੋਕ ਪਹਿਲੀ ਨਬੂਵਤ ਤੋਂ ਸਮਝ ਪਾ ਸਕੇ ਹਨ: ਜੇ ਤੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮਨ ਚਾਹੇ ਕਰ।

ਅਬੂ ਮਸਉਦ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਨੇ ਕਿਹਾ: ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਲੋਕ ਪਹਿਲੀ ਨਬੂਵਤ ਤੋਂ ਸਮਝ ਪਾ ਸਕੇ ਹਨ: ਜੇ ਤੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮਨ ਚਾਹੇ ਕਰ।"

[صحيح] [رواه البخاري]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੋ ਸਲਾਹ ਅਨਬੀਆ ਪਿਛਲੇ ਸਮਿਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਉਮਮਤਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਾਰਸਾ ਬਣ ਕੇ ਆਈ ਹੈ, ਉਹ ਇਹ ਹੈ: "ਜੋ ਤੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਐਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜੇ ਉਹ ਐਸਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਰ ਲੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਛੱਡ ਦੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਬਦਕਿਰਤੀ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਸ਼ਰਮ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਮਨ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਹੈਮੀ ਅਤੇ ਗਲਤ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"

فوائد الحديث

ਸ਼ਰਮ ਨਿੱਘੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਖਲਾਕ ਦੀ ਜੜ ਹੈ।

ਸ਼ਰਮ ਨਿੱਘੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਖਲਾਕ ਦੀ ਜੜ ਹੈ।

ਸ਼ਰਮ ਉਹ ਗੁਣ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਮੂਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰਨ ਉਤੇ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਢ਼ਾਏ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਏ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਏ ਜੋ ਉਸਦੀ ਸ਼ਰਫ਼ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਅਤੇ ਬਦਸੂਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਨਵਵੀ ਰਹਿਮਾਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਉਹ ਕੰਮ ਐਸਾ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਨਾਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੁਦ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਤੋਂ ਅਤੇ ਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਰਮ ਆਵੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਰੋ; ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਫੈਸਲੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਕੰਮ ਫਰਜ਼ ਜਾਂ ਸੁੰਨਤ ਹਨ, ਉਹ ਛੱਡਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੰਮ ਹਰਾਮ ਜਾਂ ਨਫ਼ਰਤਯੋਗ ਹਨ, ਉਹ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਕੰਮ ਮਬਾਹ (ਜਾਣੇ ਵਾਲੇ) ਹਨ, ਉਥੇ ਸ਼ਰਮ ਕਰਨ ਜਾਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਇਹ ਹੁਕਮ ਸਖ਼ਤੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਸ਼ਰਮ ਹਟ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਕਰੋ, ਪਰ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗਾ। ਕਦੇ ਇਹ ਹੁਕਮ ਸਿਰਫ਼ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਜੋ ਚਾਹੇ ਕਰੇ।

التصنيفات

Praiseworthy Morals