ਮੌਤ ਨੂੰ ਇਕ ਚਿੱਟੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮੇਂਡੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਮੌਤ ਨੂੰ ਇਕ ਚਿੱਟੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮੇਂਡੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਅਬੂ ਸਅੀਦ ਅਲ-ਖੁਦਰੀ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਮੌਤ ਨੂੰ ਇਕ ਚਿੱਟੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮੇਂਡੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਇਕ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੂਕਾਰੇਗਾ: 'ਏ ਜੰਨਤ ਵਾਸਿਓ!' ਤਾਂ ਉਹ ਗਰਦਨ ਵਧਾ ਕੇ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪੈਣਗੇ। ਫਿਰ ਉਹ ਪੁਛੇਗਾ: 'ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋ?' ਉਹ ਕਹਿਣਗੇ: 'ਹਾਂ, ਇਹ ਮੌਤ ਹੈ' – ਅਤੇ ਉਹ ਸਭ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।" "ਫਿਰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਹੇਗਾ: 'ਏ ਦੋਜ਼ਖ ਵਾਸਿਓ!' ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਗਰਦਨ ਵਧਾ ਕੇ ਦੇਖਣਗੇ। ਫਿਰ ਉਹ ਪੁਛੇਗਾ: 'ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋ?' ਉਹ ਕਹਿਣਗੇ: 'ਹਾਂ, ਇਹ ਮੌਤ ਹੈ' – ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸਭ ਨੇ ਵੀ ਇਸਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।" "ਫਿਰ ਉਸ ਮੇਂਡੇ (ਮੌਤ) ਨੂੰ ਜ਼ਬਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ: 'ਏ ਜੰਨਤ ਵਾਸਿਓ! ਹੁਣ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜੀਉਗੇ, ਮੌਤ ਨਹੀਂ। ਅਤੇ ਏ ਦੋਜ਼ਖ ਵਾਸਿਓ! ਹੁਣ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜੀਉਗੇ, ਮੌਤ ਨਹੀਂ।'" ਫਿਰ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਇਹ ਆਇਤ ਤਿਲਾਵਤ ਕੀਤੀ: ﴿وَأَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ﴾ [مريم: 39] ਅਰਥਾਤ: "ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿਸਰਤ (ਅਫ਼ਸੋਸ) ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਡਰਾਓ, ਜਦ ਕੰਮ ਨਿਪਟ ਚੁੱਕਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਹ ਗ਼ਫ਼ਲਤ ਵਿਚ ਹੋਣਗੇ।" ਤੇ ਇਹ ਲੋਕ ਗ਼ਫ਼ਲਤ ਵਿਚ ਹਨ – ਦੁਨਿਆ ਦੇ ਲੋਕ। ﴿وَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ﴾ [مريم: 39] ਅਤੇ ਉਹ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੇ।

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਵਾਅਜ਼ਹ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਮੌਤ ਨੂੰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਇਕ ਨਰ ਭੇੜੇ (ਮੇਂਡੇ) ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟਾ ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਹੋਵੇਗਾ। ਤਾਂ ਪੂਕਾਰ ਹੋਏਗੀ: "ਏ ਜੰਨਤ ਵਾਲੋ!" ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਗਰਦਨਾਂ ਵਧਾਉਣਗੇ, ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਣਗੇ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣਗੇ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋ?" ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿਣਗੇ: "ਹਾਂ, ਇਹ ਮੌਤ ਹੈ," ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸਭ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਹੋਇਆ ਤੇ ਪਛਾਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਹੇਗਾ: "ਏ ਦੋਜ਼ਖ ਵਾਲੋ!" ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਗਰਦਨਾਂ ਵਧਾਉਣਗੇ, ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਣਗੇ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣਗੇ। ਫਿਰ ਉਹ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਹੋ?" ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿਣਗੇ: "ਹਾਂ, ਇਹ ਮੌਤ ਹੈ," ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਸਭ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਮੌਤ ਨੂੰ ਜ਼ਬਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਫਿਰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕਹੇਗਾ: "ਏ ਜੰਨਤ ਵਾਲੋ! ਹੁਣ ਸਦੀਵਾਂ ਲਈ ਜੀਓਗੇ, ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ। ਅਤੇ ਏ ਦੋਜ਼ਖ ਵਾਲੋ! ਹੁਣ ਸਦੀਵਾਂ ਲਈ ਜੀਓਗੇ, ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ।" ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮੂਮਿਨਾਂ ਲਈ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੇ ਅਨੰਦ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ਰਾਂ ਲਈ ਉਨਾਂ ਦੇ ਦੁਖ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇ। ਫਿਰ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਤਿਲਾਵਤ ਕੀਤੀ: ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੇ ਦਿਨ" ਤੋਂ ਡਰਾਓ, ਜਦੋਂ ਫੈਸਲਾ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੋਏਗਾ, ਪਰ ਉਹ ਗ਼ਫ਼ਲਤ (ਬੇਖ਼ਬਰੀ) ਵਿਚ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਉਹ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੇ। ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਜੰਨਤੀਆਂ ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖੀਆਂ ਦਰਮੀਆਨ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਆਪਣੀ ਠਿਕਾਣੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਉਥੇ ਰਹੇਗਾ। ਤਾਂ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਰੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਨੇਕੀ ਨਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਜੋ ਕਮਜੌਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਉਹ ਪਛਤਾਏਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਨੇਕੀਆਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਨਾ ਕੀਤਾ।

فوائد الحديث

ਆਖ਼ਰਤ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਅਖੀਰੀ ਠਿਕਾਣਾ ਜੰਨਤ ਜਾਂ ਦੋਜ਼ਖ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਰਹਿਣਾ ਹੈ।

ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅਫ਼ਸੋਸ ਅਤੇ ਪਛਤਾਵੇ ਦਾ ਦਿਨ ਹੋਵੇਗਾ।

ਜੰਨਤੀਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣਾ ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖੀਆਂ ਦੇ ਗ਼ਮ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਹੋਣਾ ਵਾਜ਼ਹ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

التصنيفات

Belief in the Last Day, Descriptions of Paradise and Hell, Interpretation of verses