فوائد الحديث

ይህ ሐዲሥ በጥቢ ህግ ዙሪያ መርህ የሆነ ሐዲሥ ነው።

ኢብኑ ሐጀር እንዲህ ብለዋል: (ውልደት ክልክል የሚያደርገውን ጥቢም ክልክል ታደርጋለች።) ማለታቸው ውልደት ፍቁድ የሚያደርገውን ነገር ጥቢም ፍቁድ ያደርገዋል ማለት ነው። ይህም በዑለማዎች ሁሉ ስምምነት መሰረት ጋብቻና ከጋብቻ ጋር የተያያዙ ክልከላዎችን የተመለከተ ነው። ክልከላው የሚመለከተውም በጠባው ልጅና በአጥቢዋ ልጆች መካከል ነው። እርስ በርስ መተያየት፣ ለብቻ ገለል ብለው መቀመጥና መገለጥ ከመፈቀዱ አንፃር እንደቅርብ ዘመድ ደረጃ ነው የሚተያዩት። ነገርግን የመወራረስ፣ ለአጥቢዋ ወጪ መቻል፣ አጥቢዋ ባሪያ ብትሆን ነፃ ማውጣት፣ የመግደል ጉማ ክፍያ መጋራት፣ ቂሳስን ውድቅ ማድረግና ሌሎች የተቀሩት የወላድ እናትነት ህግጋት ግን ጥቢን ተከትለው አይመጡም።

በጥቢ ክልክል የመደረጉ ብይን እስከሞት የዘወተረ ክልከላን ነው የሚያፀናው።

በሌሎች ሐዲሦች እንደተረጋገጠው በጥቢ ክልክል መደረጉ የሚረጋገጠው በታወቁ አምስት መጥባቶች ነው። እንዲሁም የጠባው በመጀመሪያ ሁለት አመቶች ውስጥ መሆን አለበት።

በዘር ምክንያት ከነርሱ ጋር መጋባት ክልክል የሆኑ አካላት: እናቶች ‐ እዚህ ውስጥም በእናትም ይሁን በአባት በኩል ያሉ አያቶች ከፍ ቢሉ እንኳ ይካተታሉ‐ ፣ ልጆች ‐ የልጅ ልጆችም ወደታች ቢወርዱ እንኳ ይካተታሉ ‐ ፣ እህቶች ‐ በአባት በእናት የሚገናኙም ይሁኑ ወይም በአንዳቸው በኩል የሚገናኙ ቢሆኑም ተመሳሳይ ነው ‐ ፣ የአባት እህት (አክስት) ‐ እዚህ ውስጥም ከአባት ጋር በአባት በእናት የሚገናኙ እህቶቹም ይሁን በአንዱ በኩል የሚገናኙ እህቶቹ ቢሆኑም ሁሉም የአባት እህቶች ይካተታሉ። ልክ እንደዚሁ የአያቶች እህቶችም ይካተታሉ ‐ ፣ የእናት እህት ‐ ከእናት ጋር በአባትና በእናት የሚገናኙ እህቶቿም ይሁን በአንዱ በኩል የሚገናኙ እህቶቿ ቢሆኑም ሁሉም የእናት እህቶች ይካተታሉ። ልክ እንደዚሁ የሴት አያቶች እህቶችም የአባት እናትም ይሁኑ የእናት እናት ይካተታሉ ‐ ፣ የወንድም ሴት ልጆች፣ የእህት ሴት ልጆች ‐ እዚህ ውስጥም የእህትና የወንድም የልጅ ልጆችም ይካተታሉ‐።

በዘር ምክንያት ከነርሱ ጋር መጋባት ክልክል የሆኑ ሴቶች በጥቢም ምክንያት ክልክል ይሆናሉ። ነገር ግን የወንድም የጡት እናት (ይህ ማለት የደም ወንድምህ የጡት እናት ላልጠባው ልጅ ጋብቻ አትከለከልም።) እና የራስ ልጅ የጡት እህት (የወለድከው ልጅ የጡት እህት ያንተ ሚስት አጥብታት የአንተ የጡት ልጅ እስካልሆነች ድረስ ለአንተ ጋብቻ አትከለከለም) አይከለከሉም።"