هه‌ر كه‌سێ د ئیسلامێدا (پشتی موسلمان بووی) باشییێ بكه‌ت؛ لێپرسین د گه‌ل ناهێته ‌كرن ژ به‌ر وان تشتێن ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ (به‌ری موسلمانبوونێ) ئه‌نجامداین،…

هه‌ر كه‌سێ د ئیسلامێدا (پشتی موسلمان بووی) باشییێ بكه‌ت؛ لێپرسین د گه‌ل ناهێته ‌كرن ژ به‌ر وان تشتێن ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ (به‌ری موسلمانبوونێ) ئه‌نجامداین، به‌لێ هه‌ر كه‌سێ د ئیسلامێدا خرابی و گونه‌هێ بكه‌ت؛ دێ لێپرسینا كارێن به‌رێ و یێن دویماهیكێ هه‌مییان د گه‌ل هێته‌ كرن))

ژ ئبن مه‌سعوودی (خودێ ژێ ڕازی بیت) گۆت: زه‌لامه‌كی گۆت: ئه‌ی پێغه‌مبه‌رێ خودێ؛ ئه‌رێ دێ لێپرسین د گه‌ل مه‌ هێته‌ كرن ژ به‌ر وان تشتێن مه‌ ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ (به‌ری موسلمانبوونێ) ئه‌نجامداین؟ گۆت: ((هه‌ر كه‌سێ د ئیسلامێدا (پشتی موسلمان بووی) باشییێ بكه‌ت؛ لێپرسین د گه‌ل ناهێته ‌كرن ژ به‌ر وان تشتێن ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ (به‌ری موسلمانبوونێ) ئه‌نجامداین، به‌لێ هه‌ر كه‌سێ د ئیسلامێدا خرابی و گونه‌هێ بكه‌ت؛ دێ لێپرسینا كارێن به‌رێ و یێن دویماهیكێ هه‌مییان د گه‌ل هێته‌ كرن)).

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) قه‌در و بهایێ هاتنا د ناڤ ئیسلامێدا دیار دكه‌ت، و دیار دكه‌ت كو هه‌ر كه‌سێ موسلمان بوو و ئیسلامه‌تییا وی باش بوو و كه‌سه‌كێ دلسۆز و ڕاستگۆ بوو؛ هنگی لێپرسین د گه‌ل وی ناهێته‌ كرن ژ به‌ر وان گونه‌هێن وی ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ ئه‌نجامداین، و هه‌ر كه‌سێ كارێ خراب د ئیسلامێدا بكه‌ت، ئه‌ڤه‌ ژی ب وێ چه‌ندێ كو كه‌سه‌كێ موناق و دووڕوی بیت یان پشتی موسلمانبوونێ موڕته‌د بیت و جاره‌كا دی ژ ئیسلامێ ده‌ركه‌ڤیت؛ وی ده‌می دێ لێپرسین د گه‌ل وی هێته‌ كرن ژ به‌ر وان كارێن وی ل سه‌رده‌مێ كوفرێ و سه‌رده‌مێ ئیسلامه‌تییێ ژی ئه‌نجامداین.

فوائد الحديث

گرنگیدان و ترسا صه‌حابییان (خودێ ژ هه‌مییان ڕازی بیت) ژ به‌ر وان كارێن وان ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ ئه‌نجامداین.

هاندان ل سه‌ر خۆڕاگری و بنه‌جهبوونێ ل سه‌ر ئیسلامێ.

قه‌در و بها و خێرا هاتنا د ناڤ ئیسلامێدا و كو ئه‌و گونه‌هێن به‌ری خۆ هه‌مییان ژێدبه‌ت.

مرۆڤێ موڕته‌د (ئه‌وێ پشتی موسلمانبوونێ؛ ئیسلام هێلای و ژێ ده‌ركه‌ڤتی) و مرۆڤێ مونافق؛ دێ لێپرسینا وان هه‌می كار و گونه‌هێن وان ل سه‌رده‌مێ نه‌زانینێ (به‌ری موسلمانبوونێ) و ئه‌وێن پشتی موسلمانبوونێ ژی كرین د گه‌ل هێته‌ كرن.