الشرح

Mu'aadhi (Imana Allah Imwishimire) yavuze ati: Narigeze kuba ndi kumwe n'Umuvugishwamana (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) ku rugendo, umusi umwe turiko turagenda mba ndi hafi yiwe, nca mvuga nti: Ewe Ntumwa y'Imana! Ndagusavye umbwire igikorwa cotuma ninjira mu Bwami bw'ijuru maze kikanyigiza kure y'umuriro; ica inyishura iti: Ni ukuri, umbajije ku gikorwa iyubahirizwa ryaco rihambaye kandi rigoye ku bantu, ni rito kandi ryoroshe ku waryoroherejwe n'Imana Allah; ubahiriza amabwirizwa y'ubwislamu: Ubwa mbere: ni uko wiyegereza Imana Allah mu kuyisenga ari Imwe Rudende utayibangikanya na kimwe mu biremwa. Ubwa kabiri: ni uko utsimbataza amasengesho atanu abwirijwe gusengwa ku musi (ku murango n'ijoro): isengesho ryo mu mutwenzi, iryo ku musase, iryo ku muhingamo, iryo ku kirengazuba, hamwe rero n'iryo ku mugoroba (ku kazange), maze uyasenge wubahiriza ibisabwa vyayo, inkingi zayo, hamwe n'ibitegetswe. Ubwa gatatu: ni uko utanga ishikanwa-bwirizwa, na ryo rikaba ari igikorwa nyegerezamana gitegetswe cerekeye itangwa ry'amwe mu matungo akwije urugero-fatiro (niswaabu) rugenwa n'amategeko y'ubwislamu, Iryo shikanwa riherezwa abo ryagenewe. Ubwa kane: ni uko upfunga ukwezi kwa Ramadhani. Ugupfunga, ni ukureka kurya no kunywa n'ibindi bituma umuntu afungura, bijana n'ukugira izirikanagikorwa ry'ishira mu ngiro ibikorwa nyegerezamana, kuva umutwezi ukitse gushika izuba rirenge. Ubwa gatanu: ni uko uja gushengerera ingoro ntagatifu iri i Makka mu ntumbero yo gutunganya imigirwa y'ishengerera, rikorwa ku bw'Imana Allah. Mu nyuma rero (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) yaciye avuga ati: Mbega Mu'aa! Ndakwereke inzira igushikana ku miryango y'ivyiza?, iyo nzira ikaba igizwe n'ibikorwa nyegerezamana vy'inyongera ukurikiza ayo mabwirizwa: Ica mbere: ni ipfunga ryo kwitonesha. Iryo pfunga rikingira umuntu kugwa mu vyaha kuko rica ibishobisho vy'ukwipfuza (shah-wa), rikanaca intege z'ugutandukira ibizira. Ica kabiri: ni imperezwa (isadaka), na yo ikaba ihanagura igicumuro inyuma y'ukugikora, igaherengeteza n'inkurikizi zaco. Ica gatatu: ni isengesho risengwa mu c'agatatu gihereza ijoro (mu gicugu), hanyuma (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) yaciye asoma Aayah, aho Imana Allah Ivuga Iti: ﴾Baravyuka bakigira kure y’uburiri basenga mu gicugu﴿, bisigura kuvyuka bakava ku busaswa kugira basenge, ﴾basaba Imana yabo Rurema Allah﴿, bisigura ko bayisaba mu gusenga, mu kuyitazira bayininahaza, mu gusoma Qor'ani bongera banayisaba ibisabisho, inyo bakabikora ﴾ku gutinya ibihano vyayo, baziga n’indishi kuri Yo; no mu vyo Twabaronkeje, baratanga mu bikorwa vy’igamburukiramana. Nta muntu n’umwe rero azi ivyategekanirijwe abemeramana mu vyiza biri aho vy'akaroruhore, biryoheye ijisho bikeza n’umutima﴿, bisugura ko ari ivyiza n'indishi vyabategekanirijwe ku musi w'izuka, n'inema zamaho bazosanga mu Bwami bw'ijiri, ﴾Iyo, ni yo ndishi ku vyiza bamye bakora kw’isi﴿. Hanyuma (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) yavuze ati: Mbega ndakwiganire umushinge w'idini, inkingi yaryo rishingiyeko, hamwe n'isonga ry'ipfupfu ry'idini!? Maze Mu'aadhi aca avuga ati: Ego cane Ntumwa y'Imana, binyiganire! Umuvugishwamana (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) aca avuga ati: Umutwe n'umushinge w'idini, ni ubwislamu, na bwo bukaba bushingiye ku kwemera n'ukwemanga ibintu bibiri (ukwemera Imana Allah hamwe n'intumwa yayo), ivyo rero bikaba ari na vyo umuntu yatura akwubakirako idini. Inkingi y'idini ryubakiyeko na yo ikaba ari isengesho, burya nta bwislamu bw'uwutagira isengesho, nka kurya ata nzu itagira inkingi iyifashe, uwusenze rero idini ryiwe riraheza rigakomera rikaniyongera; isonga ry'ipfupfu ryayo na ryo rikaba ari uguharanira idini ry'Imana Allah "jihaadi" mu ntumbero yo kugira ngo ijambo ry'Imana Allah riganze hejuru y'ibindi vyose. Hanyuma (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) yaciye avuga ati: Mbega none ndakwiganire ikigaba kikaganza ivyo vyose ndakwiganiye? Araheza afata isonga ry'ururimi rwiwe aca avuga ati: Irinde aka karimi, ntugahirahire ngo uvuge namba ibitakuraba. Mu'aadhi yaciye avuga yitangaza ati: Burya ni ukuri, tuzohanirwa ivyo tuvuga ku buryo Imana yacu Rurema Izoduharurira maze Ikaduhanira ivyo tuvuga!? Umuvugishwamana (nyakugira amahoro n'impuhwe z'Imana Allah) yaciye avuga ati: Mu'aadhi! Nyoko arakakubura niwaba ata vyo wari uzi. Iri jambo ntiyarivuze mu nsiguro yo kumusabira nabi ku Mana Allah, ahubwo ni ijambo rikereshwa n'Abarabu bashaka kwerekana ko ikintu gihambaye, umuntu yategerezwa kuba akizi. Mu nyuma aca amubwira ati: None burya hari ikizotuma abantu batabwa mu muriro bagakororerwamwo babanje mumaso (canke bakagwira amazuru yabo), atari umwimbu w'ivyavuzwe n'akarimi kabo mu kugarariza Imana Allah, mu kwagiriza umuntu icaha c'ubusambanyi atagize akora, mu gutuka abandi, mu kwandaga abantu, mu guteranya uyu n'uriya hamwe rero no kuremeka umuntu inteba ishushe mu kumubeshera ivy'agacamutwe, n'ibindi nk'ivyo.