رسول الله صلی الله علیه وسلم صبح روز عَقَبه درحالی‌که بر شترش بود فرمود: «الْقُطْ لِي حَصًى»: «برایم سنگریزه جمع کن». پس برای او هفت سنگریزه جمع کردم که خَذف بود [یعنی…

رسول الله صلی الله علیه وسلم صبح روز عَقَبه درحالی‌که بر شترش بود فرمود: «الْقُطْ لِي حَصًى»: «برایم سنگریزه جمع کن». پس برای او هفت سنگریزه جمع کردم که خَذف بود [یعنی بزرگ‌تر از نخود و کوچک‌تر از فندق] پس آنها را در دستش می‌گرداند و می‌فرمود: «أَمْثَالَ هَؤُلَاءِ فَارْمُوا»: «با مانند اینها رَمی (جمرات) کنید». سپس فرمود: «أَيُّهَا النَّاسُ، إِيَّاكُمْ وَالْغُلُوَّ فِي الدِّينِ، فَإِنَّما أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ الْغُلُوُّ فِي الدِّينِ»: «ای مردم، از غُلُو در دین برحذر باشید زیرا [همین] غلو در دین کسانی را هلاک نمود که پیش از شما بودند

از ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم صبح روز عَقَبه درحالی‌که بر شترش بود فرمود: «الْقُطْ لِي حَصًى»: «برایم سنگریزه جمع کن». پس برای او هفت سنگریزه جمع کردم که خَذف بود [یعنی بزرگ‌تر از نخود و کوچک‌تر از فندق] پس آنها را در دستش می‌گرداند و می‌فرمود: «أَمْثَالَ هَؤُلَاءِ فَارْمُوا»: «با مانند اینها رَمی (جمرات) کنید». سپس فرمود: «أَيُّهَا النَّاسُ، إِيَّاكُمْ وَالْغُلُوَّ فِي الدِّينِ، فَإِنَّما أَهْلَكَ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ الْغُلُوُّ فِي الدِّينِ»: «ای مردم، از غُلُو در دین برحذر باشید زیرا [همین] غلو در دین کسانی را هلاک نمود که پیش از شما بودند».

[صحیح است]

الشرح

ابن عباس ـ رضی الله عنهما ـ خبر می‌دهد که در روز قربان یعنی صبح رَمی جمرهٔ عقبه در حجة الوداع، به همراه پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بود، پس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ او را امر نمود تا هفت سنگریزه برایش جمع کند که هریک به اندازهٔ نخود یا فندق باشد، پس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ آن را در دستانش گرفت و تکانش داد و فرمود: با سنگریزه‌هایی در این حجم رمی کنید. سپس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ از غلو و سخت‌گیری و گذشتن از حد در امور دین نهی کردند زیرا امت‌های پیشین نیز به واسطهٔ از حد گذشتن و افراط و سخت‌گیری در دین هلاک شدند.

فوائد الحديث

نهی از غلو در دین و بیان عاقبت بد آن و اینکه سبب هلاکت است.

عبرت گرفتن از امت‌های پیشین برای جلوگیری از افتادن در اشتباهات آنان.

تشویق بر اقتدا به سنت.

التصنيفات

مسائل جاهليت