الشرح

شریعت اسلامی دربردانده ی هر پیام و دستوری است که صلاح و فلاح و رستگاری بشر در آن می باشد و در مورد هر چیزی که برای او مضر و زیان آور است، هشدار داده است؛ از این رو پاکی ها را مباح نموده و پلیدی ها را حرام کرده است؛ بخشی از پلیدی هایی که از آنها نهی کرده و آنان را حرام نموده، موارد مذکور در این حدیث می باشند. چنانکه جابر یادآور می شود: از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیده که ایشان در سال فتح مکه از خرید و فروش خمر و مردار و خوک و بت نهی کرده است. و نه خرید و فروش آنها حلال است و نه خوردن بهای آنها؛ چون راس مفاسد و زیان ها می باشند. سپس جابر ادامه می دهد که برخی از صحابه گفتند: ای رسول خدا، نظرتان در مورد پی و چربی مردار چیست؟ چون مردم از پی و چربی مردار در چوب های کشتی استفاده می کنند تا به وسیله ی آنها منافذ به وجود آمده در کشتی را پر کنند و از غرق شدن کشتی جلوگیری کنند و با آنها فتیله ها را چرب می کنند و نور خود را تامین می کنند؛ یعنی با چرب کردن فتیله ها چراغ های خود را روشن می کنند. پس رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «هُوَ حَرَامٌ»: «این کار حرام است». و پس از آن در این مورد تذکر می دهد و مردم را متوجه می کند که حلال کردن آنچه الله متعال حرام نموده، خشم و لعنت الله را به دنبال دارد؛ چنانکه می فرماید: «الله یهود را لعنت نموده و از رحمت خود دور گرداند؛ وقتی الله متعال پی و چربی مردار را بر آنها حرام نمود، آن را ذوب نمودند و ذوب شده ی آن را فروختند و بهای آن را خوردند». و در موردضمیر وارده در «هو حرام» گفته شده: به معامله باز می گردد و گفته شده به استفاده از آن بازمی گردد؛ و اینکه به استفاده از آن باز می گردد، دیدگاهی است که «اللجنة الدائمة» بدان تمایل دارد؛ و بر مبنای این دیدگاه، استفاده از پی و چربی مردار یا بخشی از آن حرام می باشد؛ مگر در مواردی که دلیلی از شریعت برای آن باشد. مانند پوست مردار که دباغی شود؛ و علت از تحریم هرگونه استفاده از پی و چربی مردار، نجاست آن می باشد. بنابراین چون خود آن نجس است، بهای آن و استفاده از آن حرام می باشد و خوردن آن از باب اولی حرام است.