إعدادات العرض
((مسوگه‌ر خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی كڕین و فرۆتنا عه‌ره‌قێ و تشتێ مرار و به‌ڕازی و بت و صه‌نه‌مان حه‌رام كر
((مسوگه‌ر خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی كڕین و فرۆتنا عه‌ره‌قێ و تشتێ مرار و به‌ڕازی و بت و صه‌نه‌مان حه‌رام كر
جابرێ كوڕێ عه‌بدولڵاھی (خودێ ژێ ڕازی بیت) ڤه‌دگێڕیت كو: وی گوھ ل پێغەمبەرێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) بوو ل سالا ڤه‌كرنا مه‌ككه‌هێ وی ل مه‌ككه‌هێ دگۆت: ((مسوگه‌ر خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی كڕین و فرۆتنا عه‌ره‌قێ و تشتێ مرار و به‌ڕازی و بت و صه‌نه‌مان حه‌رام كر))، ئینا هاته گۆتن: ئەی پێغەمبەرێ خودێ، پا تو ده‌رباره‌ی به‌زێ گیانه‌وه‌رێ مرار چ دبێژی، چونكی كه‌شتى پێ دهێنه دوهنكرن (بۆ پاراستنا وان) و كه‌ڤل و پيستێن گيانه‌وه‌ران پێ دهێنه دوهنكرن و خه‌لك بۆ ڕۆناهییا چرایێن خۆ بكار دئینن؟ گۆت: ((نەخێر (فرۆتنا وی یا دروست نینه)، یا حه‌رامه))، پاشی پێغەمبەرێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ل ڤی ده‌می گۆت: ((خودێ جوهییان بكوژیت و ژ ناڤ ببه‌ت، خودێ به‌ز ل سه‌ر وان حه‌رام كر، به‌لێ ئه‌وان به‌ز حه‌لاند و كۆمكر، پاشی فرۆت و پارێ وی خوار)).
الترجمة
العربية Bosanski English Español فارسی Français Bahasa Indonesia Русский Türkçe اردو 中文 हिन्दी Hausa Kurdî অসমীয়া Kiswahili Tagalog Tiếng Việt ગુજરાતી Nederlands සිංහල پښتو नेपाली Кыргызча മലയാളം Svenska Română తెలుగు ქართული Moore Српски Magyar Português Македонски Čeština Українська Azərbaycan Malagasy Kinyarwanda Wolof ไทย ಕನ್ನಡ मराठी ਪੰਜਾਬੀ دری አማርኛ বাংলা ភាសាខ្មែរ Lietuvių O‘zbek Oromoo тоҷикӣ ms Shqip தமிழ் Deutschالشرح
جابرێ كوڕێ عه‌بدولڵاهی (خودێ ژ هه‌ردووكان ڕازی بیت) گوھ ل پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) بوو ل سالا ڤه‌كرنا مه‌ككه‌هێ وی ل مه‌ككه‌هێ دگۆت: مسوگه‌ر خودێ و پێغه‌مبه‌رێ وی كڕین و فرۆتنا عه‌ره‌قێ و تشتێ مرار و به‌ڕازی و بت و صه‌نه‌مان حه‌رام كر، ئینا هاته گۆتن: ئەی پێغەمبەرێ خودێ، پا تو ده‌رباره‌ی به‌زێ گیانه‌وه‌رێ مرار چ دبێژی، ئه‌رێ دروسته ئه‌م به‌زێ وی بفرۆشین؟ چونكی كه‌شتى پێ دهێنه دوهنكرن (بۆ پاراستنا وان) و كه‌ڤل و پيستێن گيانه‌وه‌ران پێ دهێنه دوهنكرن و خه‌لك بۆ ڕۆناهییا چرایێن خۆ بكار دئینن؟ گۆت: نەخێر؛ فرۆتنا وی یا حه‌رامه، پاشی پێغەمبەرێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ل ڤی ده‌می گۆت: خودێ جوهییان ژ ناڤ ببه‌ت و نه‌فره‌تان لێ ببارینیت، ده‌مێ خودێ به‌زێ گیانەوەران ل سه‌ر وان حه‌رام كری، ئه‌وان به‌ز حه‌لاند و كۆمكر، پاشی فرۆت و پارێ وی خوار)).فوائد الحديث
نه‌وه‌وی دبێژیت: تشتێ مرار و عه‌ره‌ق و به‌ڕاز: موسلمان هه‌می ل سه‌ر حه‌رامبوونا فرۆتنا هه‌ر ئێك ژ ڤان سێ تشتان ئێكده‌نگ بووینه.
قازی ژی دبێژیت: ئه‌ڤ فه‌رمووده‌یه وێ چه‌ندێ ژی ب خۆڤه دگریت كو ئه‌و تشتێ حه‌لال نه‌بیت بهێته خوارن و مفا ژێ بهێته وه‌رگرتن؛ چێنابیت و حه‌لال نینه بهێته فرۆتن ژی، و چێنابیت بهایێ وی ژی بهێته خوارن هه‌روه‌كی د بابه‌تێ به‌زێن د فه‌رمووده‌یێدا هاتینه به‌حسكرندا هاتی.
ئبن حه‌جه‌ر دبێژیت: سیاقێ ئاخڤتنێ بهێزه‌كا مه‌زن وێ مەرەمێ په‌سه‌ند دكه‌ت یا هنده‌كان بۆ گۆتنا: (ئه‌و یا حه‌رامه) دانای، كو ئه‌و ژی فرۆتنا وی یا حه‌رامه نه مفا وه‌رگرتنا ژ وی.
هه‌ر حیله و فێلبازییه‌كا مرۆڤ پێ بگه‌هیته حه‌لالكرنا تشته‌كێ حه‌رام؛ نه‌یا دروسته.
نه‌وه‌وی دبێژیت: زانایان گۆتییه: ب ڕه‌نگه‌گێ گشتی حه‌رامبوونا فرۆتنا تشتێ مرار وێ ژی ب خۆڤه دگریت كو حه‌رامه جه‌نازه‌یێ مرۆڤێ كافر ژی بهێته فرۆتن ئه‌گه‌ر مه ئه‌و كوشت و كافران داخوازا جه‌نازه‌یێ وی كر و گۆت دێ ژ هه‌وه كڕین، یان دێ تشته‌كی ژ پێشڤه ده‌ینه هه‌وه، و د فه‌رمووده‌یێدا هاتییه كو: ل ڕۆژا شه‌ڕێ خه‌نده‌كێ موسلمانان نه‌وفه‌لێ كوڕێ عه‌بدولڵاهێ مه‌خزوومی كوشت، ئینا كافران ل به‌رامبه‌ری جه‌نازه‌یێ وی ده‌ھ هزار ده‌رهه‌م دانه پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن)، به‌لێ پێغه‌مبه‌ری ئه‌و پاره وه‌رنه‌گرت و جه‌نازه‌یێ وی بۆ وان زڤڕاند.