ئه‌ز به‌رائه‌تا خۆ ل ده‌ڤ خودێ دكه‌م كو ئێك ژ هه‌وه‌ بكه‌مه‌ خه‌لیلێ خۆ (بلندترين پله‌يا ڤيان و حه‌زژێكرنێيه‌)، چونكی ب ڕاستی خودایێ مه‌زن ئه‌ز یێ كریمه‌…

ئه‌ز به‌رائه‌تا خۆ ل ده‌ڤ خودێ دكه‌م كو ئێك ژ هه‌وه‌ بكه‌مه‌ خه‌لیلێ خۆ (بلندترين پله‌يا ڤيان و حه‌زژێكرنێيه‌)، چونكی ب ڕاستی خودایێ مه‌زن ئه‌ز یێ كریمه‌ خه‌لیلێ خۆ، هه‌روه‌كی كا چاوا ئیبراهیم كريه‌ خه‌لیلێ خۆ

ژ جوندوبی (خودێ ژێ ڕازی بیت) گۆت: من گوھ ل پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) بوو پێنج شه‌ڤان به‌ری بمریت دگۆت: ((ئه‌ز به‌رائه‌تا خۆ ل ده‌ڤ خودێ دكه‌م كو ئێك ژ هه‌وه‌ بكه‌مه‌ خه‌لیلێ خۆ (بلندترين پله‌يا ڤيان و حه‌زژێكرنێيه‌)، چونكی ب ڕاستی خودایێ مه‌زن ئه‌ز یێ كریمه‌ خه‌لیلێ خۆ، هه‌روه‌كی كا چاوا ئیبراهیم كريه‌ خه‌لیلێ خۆ، و ئه‌گه‌ر من كه‌سه‌ك ژ ناڤ ئوممه‌تا خۆ كربا خه‌لیلێ خۆ؛ ئه‌ز دا ئه‌بو به‌كری كه‌مه‌ خه‌لیلێ خۆ، بزانن كو یێن به‌ری هه‌وه‌ قه‌برێن پێغه‌مبه‌ر و مرۆڤێن چاك د ناڤ خۆدا دكرنه‌ مزگه‌فت، هشیاربن هوین قه‌بران نه‌كه‌نه‌ مزگه‌فت، ئه‌ز هه‌وه‌ ژ ڤێ چه‌ندێ پاشڤه‌ دبه‌م)).

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) به‌حسێ قه‌در و بها و پله‌یا خۆ ل ده‌ڤ خودایێ مه‌زن دكه‌ت و به‌حس دكه‌ت كو ئه‌ڤ پله‌یه‌ یا گه‌هشتییه‌ بلندترین پله‌یێن ڤیان و حه‌زژێكرنێ، هه‌روه‌كی كا چاوا ئیبراهیمی (سلاڤ لێ بن) ئه‌ڤ پله‌یه‌ بده‌ست خۆڤه‌ ئینابوو، له‌وا وی ڕه‌دكر ژ خودێ پێڤه‌تر چ خه‌لیلێن دی هه‌بن، چونكی دلێ وی یێ پڕ بووی ژ ڤیان و حه‌زژێكرن و مه‌زنڕاگرتن و نیاسینا خودایێ مه‌زن، ژ به‌ر هندێ ژی ژ خودێ پێڤه‌تر جهێ چ كه‌سێن دی تێدا ناكه‌ت، و ئه‌گه‌ر وی ژ مرۆڤ و چێكرییان خه‌لیل و خۆشتڤییه‌ك هه‌با؛ دا ئه‌بو به‌كرێ ڕاستگۆ بیت (خودێ ژێ ڕازی بیت). پاشی هشیاركرن ژ ده‌ربازكرنا سنوورێ دروست و شه‌رعی د ڤیان و حه‌زژێكرنێدا كر، كا چاوا جوهی و فه‌ڵه‌یان ئه‌ڤ چه‌نده‌ د ده‌رحه‌قی قه‌برێن پێغه‌مبه‌ر و مرۆڤێن خۆ یێن چاكدا كر، هه‌تا د ئه‌نجامدا ئه‌و كرینه‌ هنده‌ك خودایێن هه‌ڤپشك د گه‌ل خودێ و عیباده‌تێ وان ژی د گه‌ل خودێ هاته‌ كرن و مزگه‌فت و په‌رستگه‌ھ ل سه‌ر قه‌برێن وان دروستكرن، ڤێجا پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ئوممه‌تا خۆ ژ ئه‌نجامدانا ڤی كاری پاشڤه‌بر كو ئه‌و ژى وه‌كى وى كارى ئه‌نجام بده‌ن .

فوائد الحديث

قه‌در و بهایێ ئه‌بو به‌كرێ ڕاستگۆ (خودێ ژێ ڕازی بیت) و كو ئه‌و باشترین صه‌حابییه‌ و پشتی مرنا پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ژ هه‌ژیترین مرۆڤه‌ بۆ خیلافه‌ت و جێگرییا وی.

ئاڤاكرنا مزگه‌فتان ل سه‌ر قه‌بران ژ خرابییێن ملله‌تێن بوورییه‌.

پاشڤه‌برن ژ هندێ مرۆڤ قه‌بران و گۆڕستانان بكه‌ته‌ جهێن كرنا عیباده‌تی، وه‌سا كو نڤێژ ل ده‌ڤ وان یان ب ڕویێ وان بهێته‌ كرن و مزگه‌فت یان قوببه‌ ل سه‌ر بهێنه‌ ئاڤاكرن، ئه‌ڤه‌ ژی وه‌ك هشیاربوونه‌ك ژ كه‌ڤتنا د ناڤ شركێدا ژ به‌ر ڤی كاری.

هشیاركرن ژ زێده‌گاڤیكرنا د مرۆڤێن چاكدا، ژ به‌ر كو ئه‌ڤ زێده‌گاڤیكرنه‌ دێ سه‌ركێشیت بۆ شركێ.

مه‌ترسییا وی تشتێ پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) هشیاركرن ژێ كری، ژ به‌ر كو ب پێنج شه‌ڤان به‌ری مرنا خۆ ئه‌ڤ چه‌نده‌ پشتڕاست كر.