الشرح

"ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਆਪਣੇ ਮਕਾਮ ਬਾਰੇ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਮੁਹੱਬਤ ਦੇ ਉੱਚਤਮ ਦਰਜੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਰਾਹੀਮ ਅਲੈਹਿਸ ਸਲਾਮ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਇਸੀ ਕਰਕੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਇਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਖ਼ਲੀਲ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੇ; ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿਲ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਮੁਹੱਬਤ, ਉਸ ਦੀ ਤਅਜ਼ੀਮ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਅਰਫ਼ਤ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਲਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ।" "ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ (ਨਬੀ ﷺ) ਨੇ ਮਖਲੂਕ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਖ਼ਲੀਲ ਬਣਾਉਣਾ ਹੋਇਆ ਹੋਂਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਬੂ ਬਕਰ ਅੱਸਿੱਧੀਕ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਹੁੰਦੇ।" "ਫਿਰ (ਨਬੀ ﷺ ਨੇ) ਇਸ ਤੋਂ ਡਰਾਇਆ ਕਿ ਮੁਹੱਬਤ ਵਿੱਚ ਜਾਇਜ਼ ਹੱਦ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਾ ਵਧੋ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਨਸਾਰਾ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਅਤੇ ਨੇਕ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ — ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਤਨਾ ਵਧਾ ਚੜ੍ਹਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਪੁਜਨਯੋਗ ਮਾਬੂਦ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਉੱਤੇ ਮਸੀਤਾਂ ਅਤੇ ਇਬਾਦਤਗਾਹਾਂ ਤਾਮੀਰ ਕਰ ਲਈਆਂ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੀ ਉੰਮਤ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਸਖ਼ਤ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ।"