عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌

عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌

ژ ئه‌بو هورەیرەی (خودێ ژێ ڕازی بیت) ژ پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ژ وێ یا ژ خودایێ خۆ یێ مه‌زن ڤه‌دگێڕیت كو گۆتییه‌: ((عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌، خودایێ مه‌زن ژی گۆت: عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، پاشی زانی كو وی خودایه‌ك یێ هه‌ی و گونه‌هێ ژێدبه‌ت و مرۆڤی ژ به‌ر گونه‌هێ سزا دده‌ت. پاشی جاره‌كا دی زڤڕی و گونه‌هه‌كا دی كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌، خودایێ مه‌زن ژی گۆت: عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، پاشی زانی كو وی خودایه‌ك یێ هه‌ی و گونه‌هێ ژێدبه‌ت و مرۆڤی ژ به‌ر گونه‌هێ سزا دده‌ت. پاشی جاره‌كا دی زڤڕی و گونه‌هه‌كا دی كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌، خودایێ مه‌زن ژی گۆت: عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، پاشی زانی كو وی خودایه‌ك یێ هه‌ی و گونه‌هێ ژێدبه‌ت و مرۆڤی ژ به‌ر گونه‌هێ سزا دده‌ت. تشتێ ته‌ دڤێت بكه‌؛ ئه‌ز ل ته‌ بوریم و من گونه‌هێن ته‌ ژێبرن)).

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ژ خودایێ خۆ ڤه‌دگێڕیت كو ئه‌گه‌ر عه‌بدی گونه‌هه‌ك كر و پاشی گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌، خودایێ مه‌زن ژی گۆت: عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، پاشی زانی كو وی خودایه‌ك یێ هه‌ی و گونه‌هێ ژێدبه‌ت و مرۆڤی ستاره‌ دكه‌ت و لێ دبوریت، یان ژی ژ به‌ر گونه‌هێ سزا دده‌ت، مسوگه‌ر من گونه‌ها وی ژێبر. پاشی جاره‌كا دی ئه‌ڤ عه‌بده‌ زڤڕی و گونه‌هه‌كا دی كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌، خودایێ مه‌زن ژی گۆت: عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، پاشی زانی كو وی خودایه‌ك یێ هه‌ی و گونه‌هێ ژێدبه‌ت و مرۆڤی ستاره‌ دكه‌ت و لێ دبوریت، یان ژی ژ به‌ر گونه‌هێ سزا دده‌ت، مسوگه‌ر من گونه‌ها وی ژێبر. پاشی جاره‌كا دی ئه‌ڤ عه‌بده‌ زڤڕی و گونه‌هه‌كا دی كر، ئینا گۆت: خودایێ من؛ گونه‌ها من بۆ من ژێببه‌، خودایێ مه‌زن ژی گۆت: عه‌بدێ من گونه‌هه‌ك كر، پاشی زانی كو وی خودایه‌ك یێ هه‌ی و گونه‌هێ ژێدبه‌ت و مرۆڤی ستاره‌ دكه‌ت و لێ دبوریت، یان ژی ژ به‌ر گونه‌هێ سزا دده‌ت، مسوگه‌ر من گونه‌ها وی ژێبر. ڤێجا تشتێ دڤێت بلا بكه‌ت، ماده‌م هندی جاره‌كا گونه‌هه‌كێ دكه‌ت؛ ڤێ گونه‌هێ دهێلیت و په‌شیمان دبیت و بڕیاره‌كا ژ دل دده‌ت كو جاره‌كا دی نازڤڕیته‌ ڤێ گونه‌هێ، به‌لێ نه‌فسا وی ل سه‌ر وی زال دبیت و جاره‌كا دی دكه‌ڤیته‌ د ناڤ گونه‌هێدا، ڤێجا هندی مرۆڤ ڤێ چه‌ندێ بكه‌ت، گونه‌هێ بكه‌ت و په‌شیمان بیت؛ ئه‌ز ژی هه‌ر دێ لێ بورم و گونه‌ها وی ژێبه‌م، چونكی ته‌وبه‌كرن و په‌شیمانبوون گونه‌هێن به‌ری خۆ ژێدبه‌ت.

فوائد الحديث

به‌رفره‌هییا دلۆڤانییا خودێ د گه‌ل عه‌بدێن وی و كو هه‌ر چه‌ند مرۆڤ گونه‌هان بكه‌ت و هه‌ر كاره‌كێ بكه‌ت؛ ئه‌گه‌ر ته‌وبه‌ بكه‌ت و ژێ په‌شیمان بیت و بزڤڕیته‌ لایێ خودێ؛ خودێ دێ ته‌وبه‌یا وی قه‌بویل كه‌ت و لێ بوریت.

ئه‌و كه‌سێ باوه‌ری ب خودایێ مه‌زن هه‌بیت؛ هیڤی یا ب لێبورینا خودێ هه‌ی و ژ سزایێ وی ژی دترسیت، له‌وا بلا له‌زێ د ته‌وبه‌كرنێدا بكه‌ت و به‌رده‌وامییێ نه‌ده‌ته گونه‌هێ.

مه‌رجێن ته‌وبه‌كرنا دروست ئه‌ڤه‌نه‌: هیلانا گونه‌هێ، په‌شیمانبوون ژ وێ گونه‌هێ و دانا بڕیاره‌كا ژ دل كو جاره‌كا دی نه‌زڤڕیته‌ وێ گونه‌هێ، ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ ته‌وبه‌كرنه‌ یا گرێدایی بیت ب مافێن خه‌لكیڤه‌ و ڤی ته‌وبه‌كاری زۆڕداری ل سه‌ر مال یان نامویس یان نه‌فسا كه‌سه‌كێ دی كربیت؛ ڤی ده‌می مه‌رجێ چارێ ژی دێ ل سه‌ر هه‌رسێ مه‌رجێن دی زێده‌ بیت، ئه‌و مه‌رج ژی ئه‌ڤه‌یه‌ كو ئه‌و كه‌س: گه‌رده‌نا خۆ ب وی كه‌سێ مافێ وی خواری بده‌ته‌ ئازاكرن، یان مافێ وی بۆ بزڤڕینیت.

گرنگییا نیاسینا خودێ و هه‌بوونا زانینێ ب وی كو ئه‌ڤ زانینه‌ دێ وه‌ ل مرۆڤی كه‌ت یێ زانا بیت ب كاروبارێن دینێ خۆ، له‌وا هه‌ر گاڤا خه‌له‌تی و گونه‌هه‌ك كر؛ دێ ته‌وبه‌ كه‌ت و ژ دلۆڤانییا خودێ بێهیڤی نابیت و زێده‌گاڤییێ ل سه‌ر سنوورێن خودێ ژی ناكه‌ت.