الشرح

پێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- لە کاتى سەرەمەرگی ئەبو تاڵیبدا سەردانی کرد وبانگەوازى کرد بۆ مسوڵمان بوون؛ بۆ ئەوەى کۆتایی ژیانی بە مسوڵمانى بمرێت وبەمەش خۆشی وسەرفرازی دەستبکەوێت، وداواى لێکرد وشەی یەک خوا پەرستی (تەوحید) بڵێت، وموشریکەکان ووتیان لە سەر ئاینی باوباپیرانت بمێنەوە کە شیرکە، چونکە زانیان واتاى ئەم وشەیە چیە (لا إله إلا الله) کە بریتیە لە پەرستنی خواى گەورە بە دڵسۆزیەوە وبەریئبوونە لە پەرستنی جگە لە خودا، وپێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- داوای لە مامى کرد کە ڕستەی شایەتمان بڵێت، وموشریکەکانیش ڕێگرییان لێی کرد لەوەى بیڵێت وهۆکاری ئەوە بوون کە شوێنی هەق نەکەوێت ولە سەر شیرک بمرێت. ودواى ئەمە پێغەمبەر -صلى الله علیه وسلم- سوێندی خوارد کە داوا لە خودا دەکات لێی خۆش ببێت ئەگەر قەدەغەی لێنەکرێت، بۆیە خواى گەورە قەدەغەی لێیکرد وڕوونی کردەوە کە هیدایەت بە دەستی خودایە وبە هەرکەسێک بیەوێت دەیبەخشێت، چونکە دەزانێت کێ هیدایەت بۆی باشە وکێ بۆی باش نیە، وخواى گەورە ئەم ئایەتانەى دابەزاند: {مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَنْ يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَى مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ}[التوبة: 113]،واته:{ ڕەوا وشایستە نیە بۆ پێغەمبەر وباوەڕداران کە داوای لێخۆشبوون بکەن بۆ ھاوبەشدانەران با خزمی نزیکیشیان بن لە پاش ئەوەی کە بۆیان دەرکەوتووە کە بێگومان ئەو (ھاوبەشدانەرانە) ھاوەڵ وپێڕی دۆزەخن}، وسەبارەت بە ئەبو تاڵیب: {إِنَّكَ لا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ}[القصص: 56]،واته:{بەڕاستی (ئەی موحەممەد ﷺ) تۆ ناتوانیت ئەو کەسەی خۆشت بوێت ڕێنمونی بکەیت بۆ هیدایەتدان، بەڵام خودا ھەرکەسێکی بوێت ھیدایەتی دەدات وئەو(خودایە) زاناترە بەوانەی ڕێنمونی وەردەگرن}.