ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ ਅਜੇ ਹਾਕਮ ਆਉਣਗੇ; ਤੁਸੀਂ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ) ਜਾਣੋਗੇ (ਸਹੀ ਸਮਝੋਗੇ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ।ਜੋ ਕੋਈ…

ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ ਅਜੇ ਹਾਕਮ ਆਉਣਗੇ; ਤੁਸੀਂ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ) ਜਾਣੋਗੇ (ਸਹੀ ਸਮਝੋਗੇ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ।ਜੋ ਕੋਈ ਪਛਾਣ ਲਏ (ਸਹੀ-ਗਲਤ ਨੂੰ) ਉਹ ਬਰੀ ਹੋ ਗਿਆ,ਜੋ ਕੋਈ ਇਨਕਾਰ ਕਰੇ ਉਹ ਬਚ ਗਿਆ,ਪਰ ਜੋ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੇਰਵੀ ਕੀਤੀ ਉਹ

ਉੱਮੇਂ ਸਲਮਾਹ ਉਮ੍ਹਲ ਮੁਮਿਨੀਨ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ ਅਜੇ ਹਾਕਮ ਆਉਣਗੇ; ਤੁਸੀਂ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ) ਜਾਣੋਗੇ (ਸਹੀ ਸਮਝੋਗੇ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ।ਜੋ ਕੋਈ ਪਛਾਣ ਲਏ (ਸਹੀ-ਗਲਤ ਨੂੰ) ਉਹ ਬਰੀ ਹੋ ਗਿਆ,ਜੋ ਕੋਈ ਇਨਕਾਰ ਕਰੇ ਉਹ ਬਚ ਗਿਆ,ਪਰ ਜੋ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੇਰਵੀ ਕੀਤੀ ਉਹ» (ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਹੋਇਆ)।"ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਨਾ ਕਰੀਏ?"ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਨਹੀਂ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹਿਣ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਅਜਿਹੇ ਹਾਕਮ ਮੁਕਰਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਅਮਲ ਅਸੀਂ ਠੀਕ ਸਮਝਾਂਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸ਼ਰਈ ਹਿਦਾਇਤਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹੋਣਗੇ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਮਲ ਅਸੀਂ ਗਲਤ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸ਼ਰਅਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ ਹੋਣਗੇ। ਜੋ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਬੁਰੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਾ ਰਖਦਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਨਾਹ ਅਤੇ ਨਾਫ਼ਾਕ ਤੋਂ ਬਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਹਾਥ ਜਾਂ ਜ਼ਬਾਨ ਨਾਲ ਬੁਰਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰੇ (ਨਾਕਾਰੇ), ਤਾਂ ਉਹ ਗੁਨਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ। ਪਰ ਜੋ ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ 'ਤੇ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੇਰਵੀ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਲਾਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਸਾਹਾਬਿਆਂ ਨੇ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ: ਕੀ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਨਾ ਕਰੀਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਹਾਲਤ ਹੋਵੇ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਨਹੀਂ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚ ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।"

فوائد الحديث

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਦੀ ਨਬੂਵਤ ਦੀ ਦਲੀਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਾਪਰ ਗਈਆਂ।

ਬੁਰਾਈ 'ਤੇ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਜੇ ਹਾਕਮ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਰੀਅਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮੰਨਣੀ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ।

ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਾਕਮਾਂ ਖਿਲਾਫ ਬਾਗੀ ਹੋਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਫਸਾਦ, ਖ਼ੂਨਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਅਮਨ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਗੁਨਾਹਗਾਰ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਬੁਰੇ ਆਮਾਲ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਤਯਾਚਾਰ ਉੱਤੇ ਸਬਰ ਕਰਨਾ, ਇਸ ਫਸਾਦ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਚੰਗਾ ਹੈ।

ਨਮਾਜ਼ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਫ਼ਰ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਫਰਕ ਕਰਦੀ ਹੈ।

التصنيفات

Rebelling against the Muslim Ruler