ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਰਮੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਭਲਾਈ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਰਮੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਭਲਾਈ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਜਰੀਰ (ਰਜਿਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਰਮੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਭਲਾਈ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਰਮੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਦੁਨਿਆਵੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ — ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਸਾਰੀ ਭਲਾਈ ਹੀ ਰੋਕ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਨਰਮੀ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ, ਇਸ ਦੇ ਅਖ਼ਲਾਕ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ, ਅਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦੀ ਮਜ਼ਮਤ:

ਨਰਮੀ ਰਾਹੀਂ ਦੋਹਾਂ ਜਹਾਨਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਦਾ ਨਿਜ਼ਾਮ ਕਾਇਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਫੈਲਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਸਖ਼ਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਹੈ।

ਨਰਮੀ ਚੰਗੇ ਅਖ਼ਲਾਕ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਾਫ਼ੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸਖ਼ਤੀ ਗੁੱਸੇ ਅਤੇ ਰੁੱਖੇਪਣ ਤੋਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੀ ਲਈ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਨਰਮੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਘਣੀ ਤਾਕੀਦ ਫ਼ਰਮਾਈ।

ਸੁਫਿਆਨ ਸੌਰੀ ਰਹਿਮਾਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ:

"ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਨਰਮੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਨਰਮੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਠੀਕ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਰਖਿਆ ਜਾਵੇ — ਸਖ਼ਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ, ਨਰਮੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ, ਤਲਵਾਰ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ, ਅਤੇ ਕੋੜੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ।"

التصنيفات

Praiseworthy Morals