هەمووتان شوانن، وهەریەکێکتان بەپرسیارە بەرامبەر ژێردەستەکەى: دەسەڵاتدار شوانە، وپیاو شوانە لەسەر خێزانەکەى، وئافرەت شوانە لەسەر ماڵی مێردەکەى ومنداڵەکانى،…

هەمووتان شوانن، وهەریەکێکتان بەپرسیارە بەرامبەر ژێردەستەکەى: دەسەڵاتدار شوانە، وپیاو شوانە لەسەر خێزانەکەى، وئافرەت شوانە لەسەر ماڵی مێردەکەى ومنداڵەکانى، وهەمووتان شوانن وبەرپرسیارن بەرامبەر ژێردەستەکانتان

لە ئیبن عومەرەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- دەڵێت: گوێم لە پێغەمبەری خودا بوو -صلى اللە علیە وسلم- کە دەیفەرموو: «هەمووتان شوانن، وهەریەکێکتان بەرپرسیارە بەرامبەر ژێردەستەکەى: دەسەڵاتدار شوانە، وپیاو شوانە لەسەر خێزانەکەى، وئافرەت شوانە لەسەر ماڵی مێردەکەى ومنداڵەکانى، وهەمووتان شوانن وبەرپرسیارن بەرامبەر ژێردەستەکانتان». ولە گێڕانەوەیەکدا: «هەمووتان شوانن، وهەریەکێکتان بەرپرسیارە بەرامبەر ژێردەستەکەى: دەسەڵاتدار (ئەمیر) شوانە وبەرپرسیارە بەرامبەر ژێردەستەکەى، پیاو شوانە وبەرپرسیارە بەرامبەر خێزانەکەى، وئافرەت شوانە وبەرپرسیارە بەرامبەر ماڵی مێردەکەى ومنداڵەکانى، خزمەتکار شوانە وبەرپرسیارە بەرامبەر ماڵ وسامانی گەورەکەى، وهەمووتان شوانن وبەرپرسیارن بەرامبەر ژێردەستەکانتان».

[صەحیحە] [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

الشرح

هەموو کەسێک سپاردە کراوە بە پاراستن وگرنگیدان بەو کەس وشتانەى لە ژێر دەستیدان، ولێپرسینەوەى لێدەکرێت سەبارەت بەم بەرپرسیاریەتیە. بۆ نمونە، دەسەڵاتدار بەرپرسیارە سەبارەت بە ژێر دەستەکانى لە ڕۆژی قیامەتدا جا لە هەر پلەیەکی دەسەڵات بێت، بەهەمان شێوە پیاو بەرپرسیارە بەرامبەر خێزانەکەى وپێویستە فەرمانیان پێبکات بە گوێڕایەڵیکردنی فەرمانەکانى خواى گەورە ونەهیان لێبکات لە ئەنجامدانى حەرامکراوەکان وپێویستە ماف وئەرکەکانى سەرشانی جێبەجێبکات بەرامبەریان ولە ڕۆژی قیامەتدا سەبارەت بەم شتانە پرسیاری لێدەکرێت، وئافرەتیش بەرپرسیارە بەرامبەر ماڵی مێردەکەى وپێویستە پارێزگاری لێبکات ومنداڵەکانى جوان پەروەردە بکات ولە ڕۆژی قیامەتدا سەبارەت بەم ئەرکانە لێپرسینەوەى لێدەکرێت، وکۆیلە (خزمەتکار یان کەسێک بۆ کەسێکی تر کار بکات) سپاردە کراوە لەسەر پاراستن وخیانەت نەکردن لە ماڵی گەورەکەى (یان ئەو کەسەی کاری بۆ دەکات)، ئەمانە هەموویان سپاردە کراون بە پاراستنی ماف وئەرکەکانی سەرشانیان بە ڕاستگۆیی وبێ خیانەت کردن وجێبەجێکردنیان بە ڕێکترین وجوانترین شێوە چونکە لە ڕۆژی قیامەتدا لێپرسینەوەیان لەسەر دەکرێت.

التصنيفات

واجبەکانی ئیمام (پێشەوا), واجبەکانی ئیمام (پێشەوا), مامەڵەکردن لە نێوان هاوسەرەکان, مامەڵەکردن لە نێوان هاوسەرەکان, پەروەردەکردنی منداڵان, پەروەردەکردنی منداڵان