فوائد الحديث

ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਚੁੱਕਣ ਦੀਆਂ ਹਿਕਮਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਮਾਜ਼ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਸੁਬਹਾਨਹੂ ਨੂੰ ਬਜ਼ੁਰਗੀ ਅਤੇ ਤਾਅਜ਼ੀਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਹੈ।

ਨਬੀ ﷺ ਤੋਂ ਚੌਥੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹੱਥ ਚੁੱਕਣਾ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਬੂ ਹਮੀਦ ਅੱਸਾ'ਦੀ ਦੀ ਰਿਵਾਇਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ (ਜੋ ਅਬੂ ਦਾਉਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਹੱਦਿਥੀਨ ਨੇ ਰਿਵਾਇਤ ਕੀਤੀ ਹੈ), ਅਤੇ ਇਹ ਤਸ਼ਹ੍ਹੁਦ-ਏ-ਉਵਲ ਤੋਂ ਉੱਠਦੇ ਵੇਲੇ ਹੈ, ਤਿੰਨ ਰਕਅਤਾਂ ਜਾਂ ਚਾਰ ਰਕਅਤਾਂ ਵਾਲੀ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ।

ਨਬੀ ﷺ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੱਥ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਚੁੱਕਦੇ ਸਨ ਬਿਨਾ ਛੂਹਣ ਦੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਹੀਹੇਨ (ਬੁਖਾਰੀ ਤੇ ਮੁਸਲਿਮ) ਵਿੱਚ ਮਾਲਿਕ ਬਿਨ ਹੁਵੈਰਿਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਦੀ ਰਿਵਾਇਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ:

**"ਨਬੀ ﷺ ਜਦੋਂ ਤਕਬੀਰ ਕਹਿੰਦੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਚੁੱਕਦੇ ਸਨ।"**

"ਸਮੀਅ ਅੱਲਾਹੁ ਲਿਮਨ ਹਾਮਿਦਾਹ" (ਸੁਣਿਆ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਹਮਦ ਕਰੇ) ਅਤੇ "ਰਬਨਾਵਾ ਲਕਲ-ਹਮਦ" (ਹੇ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਤੇਰੇ ਲਈ ਹੀ ਸਾਰੀ ਹਮਦ ਹੈ) — ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਅਕੱਠੇ ਕਹਿਣਾ ਇਮਾਮ ਅਤੇ ਇਕੱਲੇ ਨਮਾਜੀ (ਮੁਨਫਰਿਦ) ਲਈ ਹੈ।

ਨਬੀ ﷺ ਤੋਂ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰੁਕੂਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ "ਰੱਬਨਾ ਵਲਕਲ-ਹਮਦ" ਕਹਿਣ ਦੀ ਚਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਫ਼ਤਾਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ। ਬਿਹਤਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਇਹਨਾਂ ਸਫ਼ਤਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ-ਬਦਲ ਕੇ ਕਹੇ, ਕੁਝ ਵਾਰੀ ਇੱਕ ਸਫ਼ਤਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਵਾਰੀ ਦੂਜਾ।