ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਬੇਅਤ ਕਰਾਂ?" ਨਬੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: "ਇਹ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰੋ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ ਨਾ ਦਿਓ…

ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਬੇਅਤ ਕਰਾਂ?" ਨਬੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: "ਇਹ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰੋ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ ਨਾ ਦਿਓ (ਸ਼ਿਰਕ ਨਾ ਕਰੋ), ਪੰਜ ਵਾਰੀ ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ ਕਰੋ, ਅਗਿਆਕਾਰ ਬਣੋ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕਦੇ ਮਦਦ ਨਾ ਮੰਗੋ।

ਅਬੂ ਮੁਸਲਿਮ਼ ਖੌਲਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਹਬੀਬ ਅਲ-ਅਮੀਨ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹਬੀਬ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਅਮੀਨ ਹੈ। ਓਹ ਅਵਫ਼ ਬਨ ਮਾਲਿਕ ਅਲ-ਅਸ਼ਜਈ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਅਸੀਂ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਕੋਲ ਨੌ ਜਾਂ ਅੱਠ ਜਾਂ ਸੱਤ ਲੋਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਬੀ ਨੂੰ ਬੇਅਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ?" ਅਸੀਂ ਕਿਹਾ: "ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੇਅਤ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ, ਐਹੋ ਜੇ ਨਬੀ!" ਫਿਰ ਉਹ ਫਿਰ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਬੀ ਨੂੰ ਬੇਅਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ?" ਅਸੀਂ ਕਿਹਾ: "ਹਾਂ, ਬੇਅਤ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।" ਫਿਰ ਤੀਜੀ ਵਾਰੀ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਬੀ ਨੂੰ ਬੇਅਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ?" ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹੱਥਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ: "ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੇਅਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਨਬੀ!" ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਬੇਅਤ ਕਰਾਂ?" ਨਬੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: "ਇਹ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰੋ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ ਨਾ ਦਿਓ (ਸ਼ਿਰਕ ਨਾ ਕਰੋ), ਪੰਜ ਵਾਰੀ ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ ਕਰੋ, ਅਗਿਆਕਾਰ ਬਣੋ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕਦੇ ਮਦਦ ਨਾ ਮੰਗੋ।" ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲਾਠੀ ਡਿੱਗ ਗਈ, ਪਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਮੰਗਦੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਲਾਠੀ ਉੱਠਾ ਦੇਵੇ।

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਕੁਝ ਸਹਾਬਿਆਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਸਨ ਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬੇਅਤ ਅਤੇ ਵਚਨਬੱਧ ਹੋਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਗੇ: ਪਹਿਲਾ: ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਨੀ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ, ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥ (ਸ਼ਿਰਕ) ਨਾ ਦੇਣਾ। ਦੂਜਾ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੰਜ ਵਾਰੀ ਫ਼ਰਜ਼ ਨਮਾਜ਼ਾਂ ਕਾਇਮ ਕਰਨੀ। ਤੀਜਾ: ਮੁਸਲਿਮਾਂ ਦੇ ਹਕੂਮਤਦਾਰ ਦੀ ਅਚਛੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਣਨਾ ਅਤੇ ਹੁਕਮ ਮੰਨਣਾ। ਚੌਥਾ: ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਮੰਗਣਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ, ਜਿਸਦਾ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਘੱਟ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਸਹਾਬਿਆਂ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਉਸ ਵਚਨਬੱਧੀ ਤੇ ਪੂਰਾ ਅਮਲ ਕੀਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਦਿਸ ਦੇ ਰਾਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸਹਾਬਿਆਂ ਦੀ ਲਾਠੀ ਡਿੱਗ ਗਈ, ਪਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਵੀ ਮੰਗਦੇ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਲਾਠੀ ਉੱਠਾ ਦੇਵੇਂ; ਬਲਕਿ ਖੁਦ ਹੀ ਥੱਲੇ ਜਾ ਕੇ ਲਾਠੀ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।"

فوائد الحديث

ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਮੰਗਣ ਛੱਡਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ, ਹਰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮੰਗਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਤੋਂ ਬਚਣਾ, ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਹੋਣਾ ਭਾਵੇਂ ਗੱਲ ਛੋਟੀ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਮਨਾਹ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੰਗ: ਦੁਨੀਆਵੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੰਗ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਇਲਮ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ।

التصنيفات

Oneness of Allah's Worship