الشرح

"ਇਬਨ ਅੱਬਾਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਸਵਾਰੀ 'ਤੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੋਟੇ ਸਨ। ਤਾਂ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: 'ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਹਿਕਮਤਾਂ ਸਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਲਾਹ ਤੈਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਦੇਵੇਗਾ।'" "ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰ — ਯਾਨੀ ਉਸਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਕਰ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਰੋਕੀਆਂ ਹਨ। ਇੰਝ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤੈਨੂੰ ਇਬਾਦਤਾਂ ਅਤੇ ਨੇਕ ਅਮਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਭੇ, ਨਾ ਕਿ ਗੁਨਾਹਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਵਿੱਚ। ਜੇ ਤੂੰ ਇਹ ਕਰੇਂਗਾ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤੈਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਤ ਦੀ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਏਗਾ, ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਕਦੇ ਤੂੰ ਜਾਵੇਂਗਾ, ਉਥੇ ਤੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।" "ਅਤੇ ਜੇ ਤੂੰ ਕੁਝ ਮੰਗਣਾ ਚਾਹੇ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਹੀ ਮੰਗ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹੀ ਇਕੱਲਾ ਹੈ ਜੋ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਦੁਆ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।" "ਅਤੇ ਜੇ ਤੂੰ ਮਦਦ ਚਾਹੇ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਹੀ ਮਦਦ ਲੈ।" "ਤੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਯਕੀਨ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਿਲ ਕੇ ਵੀ ਤੈਨੂੰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹਣ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਤੈਨੂੰ ਸਿਰਫ ਉਹੀ ਫਾਇਦਾ ਦੇ ਸਕਣਗੇ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੇਰੇ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹਣ, ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਸਿਰਫ ਉਹੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਣਗੇ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੇਰੇ ਲਈ ਮਕ਼ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।" "ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਮਾਮਲਾ ਅੱਲਾਹ ਅਜ਼ਜ਼ਾ ਵਜੱਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਿਕਮਤ ਅਤੇ ਇਲਮ (ਗਿਆਨ) ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਤੈਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।"