‌إِنَّ ‌أَثْقَلَ صَلَاةٍ عَلَى الْمُنَافِقِينَ صَلَاةُ الْعِشَاءِ وَصَلَاةُ الْفَجْرِ، وَلَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِيهِمَا لَأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا، وَلَقَدْ…

‌إِنَّ ‌أَثْقَلَ صَلَاةٍ عَلَى الْمُنَافِقِينَ صَلَاةُ الْعِشَاءِ وَصَلَاةُ الْفَجْرِ، وَلَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِيهِمَا لَأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا، وَلَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ آمُرَ بِالصَّلَاةِ فَتُقَامَ، ثُمَّ آمُرَ رَجُلًا فَيُصَلِّيَ بِالنَّاسِ، ثُمَّ أَنْطَلِقَ مَعِي بِرِجَالٍ مَعَهُمْ حُزَمٌ مِنْ حَطَبٍ إِلَى قَوْمٍ لَا يَشْهَدُونَ الصَّلَاةَ، فَأُحَرِّقَ عَلَيْهِمْ بُيُوتَهُمْ بِالنَّارِ»: «سنگين‌ترين نماز براى منافقان نماز عشاء و نماز صبح است؛ و اگر مى‌دانستند در این دو [نماز چه پاداشى] هست، حتی سینه‌خیز هم شده براى ادای آنها به مسجد مى‌آمدند

از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمود: «‌إِنَّ ‌أَثْقَلَ صَلَاةٍ عَلَى الْمُنَافِقِينَ صَلَاةُ الْعِشَاءِ وَصَلَاةُ الْفَجْرِ، وَلَوْ يَعْلَمُونَ مَا فِيهِمَا لَأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا، وَلَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ آمُرَ بِالصَّلَاةِ فَتُقَامَ، ثُمَّ آمُرَ رَجُلًا فَيُصَلِّيَ بِالنَّاسِ، ثُمَّ أَنْطَلِقَ مَعِي بِرِجَالٍ مَعَهُمْ حُزَمٌ مِنْ حَطَبٍ إِلَى قَوْمٍ لَا يَشْهَدُونَ الصَّلَاةَ، فَأُحَرِّقَ عَلَيْهِمْ بُيُوتَهُمْ بِالنَّارِ»: «سنگين‌ترين نماز براى منافقان نماز عشاء و نماز صبح است؛ و اگر مى‌دانستند در این دو [نماز چه پاداشى] هست، حتی سینه‌خیز هم شده براى ادای آنها به مسجد مى‌آمدند؛ و جدا تصمیم گرفتم كه امر كنم تا نماز برپا شود، سپس به يكى از مردان امر كنم براى مردم نماز بخواند، آنگاه همراه با مردانى كه بسته‌هايى از هيزم به همراه دارند، به سوى کسانی بروم كه براى نماز جماعت حاضر نمى‌شوند، تا خانه‌های‌شان را با آتش بر آنان بسوزانم».

[صحیح است] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ درباره‌ی منافقان و تنبلی آنان از حضور در نماز به ویژه نماز عشا و صبح خبر می‌دهد؛ و اینکه اگر میزان اجر و ثوابی را می‌دانستند که حضور در این نمازها همراه با جماعت مسلمانان دارد، حتی مانند کودکان سینه‌خیز بر دست و زانو در این نمازها حاضر می‌شدند. . و پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ تصمیم گرفتند که امر کنند تا نماز برپا شود و مردی را به عنوان پیش‌نماز به جای خود بگذارند و سپس خود به همراه کسانی با دسته‌هایی از هیزم به سوی مردانی برود که در نماز جماعت حاضر نمی‌شوند و خانه‌های‌شان را با آتش بر آنان بسوزانند؛ و این به سبب شدت گناهی بود که مرتکب می‌شدند، اما چنین نکردند چون در این خانه‌ها زنان و کودکان بی‌گناه و دیگر کسانی هستند که عذر دارند و گناهی ندارند.

فوائد الحديث

خطر شرکت نکردن در نماز جماعت و حضور نیافتن در مسجد.

منافقان در انجام عبادت‌های‌شان هدفی جز رياكارى و شهرت نداشتند؛ زیرا آنان براى نماز نمى‌آيند مگر هنگامى كه مردم آنان را ببينند.

بزرگى ثواب ادای نمازهاى عشاء و صبح همراه با جماعت؛ و اينكه آنها سزاوارتر به ادا كردن با جماعت هستند، هرچند شرکت نمودند در آنها با خزيدن به سوى مسجد باشد.

محافظت بر نمازهای عشا و صبح، باعث در امان ماندن از نفاق است و شرکت نکردن در این دو نماز از صفات منافقان است.

التصنيفات

منافقت, فضيلت نماز