((هشیاربن (نێزیكه‌ ده‌مه‌ك دێ هێت) زه‌لامه‌ك یێ ل سه‌ر جهێ خۆ درێژ كرییه‌ و فه‌رمووده‌یه‌ك ژ فه‌رمووده‌یێن من دێ بۆ وی هێته‌ گۆتن، ئه‌و ژی دێ بێژیت: د ناڤبه‌را…

((هشیاربن (نێزیكه‌ ده‌مه‌ك دێ هێت) زه‌لامه‌ك یێ ل سه‌ر جهێ خۆ درێژ كرییه‌ و فه‌رمووده‌یه‌ك ژ فه‌رمووده‌یێن من دێ بۆ وی هێته‌ گۆتن، ئه‌و ژی دێ بێژیت: د ناڤبه‌را مه‌ و هه‌وه‌دا په‌ڕتووكا خودێیه‌

ژ میقدامێ كوڕێ مه‌عدیكه‌ریبی (خودێ ژێ ڕازی بیت) گۆت: پێغەمبەرێ خودێ (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) گۆت: ((هشیاربن (نێزیكه‌ ده‌مه‌ك دێ هێت) زه‌لامه‌ك یێ ل سه‌ر جهێ خۆ درێژ كرییه‌ و فه‌رمووده‌یه‌ك ژ فه‌رمووده‌یێن من دێ بۆ وی هێته‌ گۆتن، ئه‌و ژی دێ بێژیت: د ناڤبه‌را مه‌ و هه‌وه‌دا په‌ڕتووكا خودێیه‌، ڤێجا هه‌ر تشتێ مه‌ د وێدا دیت یێ حه‌لاله‌؛ ئه‌م ژی دێ ب حه‌لال دانین، و هه‌ر تشته‌كێ مه‌ د وێدا دیت یێ حه‌رامه‌؛ ئه‌م ژی دێ ب حه‌رام دانین، و ب ڕاستی هه‌ر تشته‌كێ پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) حه‌رام كربیت، وه‌كی وی تشتییه‌‌ یێ خودێ حه‌رام كربیت)).

[صحيح] [رواه أبو داود والترمذي وابن ماجه]

الشرح

پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) ده‌نگوباس ب وێ ئێكێ دایه‌ كو نێزیكه‌ ده‌مه‌ك دێ هێت جۆره‌كێ مرۆڤان تێدا یێ ڕوینشتییه‌ و یێ پالڤه‌داییه‌ ل سه‌ر جهێ خۆ، ڤێجا فه‌رمووده‌یه‌ك ژ ده‌ڤ پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) دێ گه‌هیته‌ وی، ئه‌و ژی دێ بێژیت: ئه‌و تشتێ بابه‌تان د ناڤبه‌را مه‌ و هه‌وه‌ ژێك جودا دكه‌ت؛ قورئانا پیرۆزه‌، ئه‌و تێرا مه‌ هه‌یه‌، له‌وا هه‌ر تشتێ مه‌ د وێدا دیت یێ حه‌لاله‌؛ دێ كار پێ كه‌ین، و هه‌ر تشته‌كێ مه‌ د وێدا دیت یێ حه‌رامه‌؛ دێ ژێ دویر كه‌ڤین و ناكه‌ین. پاشی پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) دیار كر كو هه‌ر تشته‌كێ وی د سوننه‌تا خۆدا حه‌رام كربیت یان پاشڤه‌برن ژێ كربیت؛ د حوكمێ خۆدا وه‌كی وی تشتییه‌ یێ خودێ د په‌ڕتووكا خۆدا (كو قورئانه‌) حه‌رام كری، چونكی ئه‌و ژی هه‌ر تشتی ژ ده‌ڤ خودێ دئینیت و ڤه‌دگوهێزیت.

فوائد الحديث

مه‌زنڕاگرتنا سوننه‌تێ، هه‌روه‌كی كا چاوا قورئان دهێته‌ مه‌زنڕاگرتن و كار پێ دهێته‌ كرن.

گوهدانا پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گوهدانا خودێیه‌ و سه‌رپێچیكرنا وی؛ سه‌رپێچیكرنا خودێیه‌.

بنه‌جهبوونا به‌ڵگه‌بوونا سوننه‌تێ و به‌رسڤدانا وان كه‌سێن سوننه‌تێ ڕه‌د دكه‌ن یان (ئینكارا) وێ دكه‌ن.

هه‌ر كه‌سێ پشتا خۆ بده‌ته‌ سوننه‌تێ و بانگه‌شه‌یا وێ ئیكێ بكه‌ت كو قورئان ب تنێ به‌سه‌؛ ئه‌و ب ڤێ چه‌ندێ یێ پشتا خۆ دده‌ته‌ هه‌ردووكان (قورئان و سوننه‌تێ) و د بانگه‌شه‌یا خۆدا كو دویڤچوونا قورئانێ دكه‌ت ژی دره‌وان دكه‌ت.

ژ به‌ڵگه‌یێن پێغه‌مبه‌رینییا پێغه‌مبه‌ری (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن)؛ ده‌نگوباسدانا وییه‌ ب هنده‌ك ڕویدانان كو دێ ل پاشه‌ڕۆژێ و ده‌مێن داهاتی ڕویده‌ن، پاشی ئه‌و ڕویدان وه‌كی وی ده‌نگوباس پێ داين چێبوون.