ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਮਸਉਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਹਾਜ਼ਤ ਦੀ ਖੁਤਬਾ ਸਿਖਾਈ:…

ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਮਸਉਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਹਾਜ਼ਤ ਦੀ ਖੁਤਬਾ ਸਿਖਾਈ: "ਸਭ ਤਾਰੀਫ਼ਾਂ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਮਾਫੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਪناਹ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਭਟਕਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਭਟਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਉਸਦਾ ਮਦਦਗਾਰ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਗਵਾਹ ਹਾਂ ਕਿ ਇਲਾਹ ਸਿਵਾਏ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਗਵਾਹ ਹਾਂ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਉਸਦੇ ਰੱਬ ਦੇ ਬੰਦੇ ਅਤੇ ਰਸੂਲ ਹਨ।

ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਮਸਉਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਮਸਉਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਹਾਜ਼ਤ ਦੀ ਖੁਤਬਾ ਸਿਖਾਈ: "ਸਭ ਤਾਰੀਫ਼ਾਂ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਮਾਫੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਪناਹ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਭਟਕਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਭਟਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਉਸਦਾ ਮਦਦਗਾਰ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਗਵਾਹ ਹਾਂ ਕਿ ਇਲਾਹ ਸਿਵਾਏ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਗਵਾਹ ਹਾਂ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਉਸਦੇ ਰੱਬ ਦੇ ਬੰਦੇ ਅਤੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। (ਕੁਰਾਨੀ ਆਯਾਤਾਂ):"ਹੇ ਲੋਕੋ! ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਤੋਂ ਡਰੋ ਜਿਸਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਜੋੜੀ ਬਣਾਈ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਫੈਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਡਰੋ ਜਿਸਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਪੁੱਛਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਦਰ ਦਿਓ। ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੀ ਅੱਲਾਹ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਨਿਗਰਾਨ ਹੈ।" (ਅਨ-ਨਿਸਾ: 1)"ਹੇ ਈਮਾਨ ਵਾਲੋ! ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਰੋ ਅਤੇ ਮਰੋ ਨਾ ਸਿਵਾਏ ਇਸ ਦੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮੁਸਲਿਮ ਹੋ।" (ਆਲ-ਇਮਰਾਨ: 102) "ਹੇ ਈਮਾਨ ਵਾਲੋ! ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਡਰੋ ਅਤੇ ਸਿੱਧੀ ਗੱਲ ਕਹੋ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਅਮਲ ਸਹੀ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਜੋ ਕੋਈ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਦੀ ਆਗਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ।" (ਅਲ-ਅਹਜ਼ਾਬ: 70-71)

[صحيح] [رواه أبو داود والترمذي وابن ماجه والنسائي وأحمد]

الشرح

ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਮਸਉਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਤਬਤੁਲ-ਹਾਜ਼ਤ ਸਿਖਾਈ, ਜੋ ਕਿ ਉਹ ਖੁਤਬਾ ਹੈ ਜੋ ਬਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਖੁਤਬਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿਕਾਹ ਦੀ ਖੁਤਬਾ, ਜੁਮੇ ਦੀ ਖੁਤਬਾ ਆਦਿ। ਇਹ ਖੁਤਬਾ ਵੱਡੇ ਮਾਇਨਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਸਾਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣ ਦਾ ਵਿਆਖਿਆਨ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਉਸੀ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗਣ ਦੀ ਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨਹੀਂ, ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ ਛੁਪਾਈ ਅਤੇ ਮਾਫ਼ੀ ਦੀ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਨਫ਼ਸ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਪਨਾਹ ਮੰਗਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਬਤਾਇਆ ਕਿ ਹਿਦਾਇਤ (ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਉਣਾ) ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਹਿਦਾਇਤ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗੁਮਰਾਹ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹਿਦਾਇਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦਾ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੌਹੀਦ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸੱਚਾ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਰਿਸਾਲਤ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਬੰਦੇ ਅਤੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। ਅਤੇ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਇਹ ਖੁਤਬਾ ਤਿੰਨ ਆਯਤਾਂ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਤਕਵਾ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ — ਉਸ ਦੀ ਰਿਜ਼ਾ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ 'ਤੇ ਚਲਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮਨਾਹੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੀਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਨਾਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਮਲ ਅਤੇ ਬੋਲ ਸੁਧਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਬੁਰਾਈਆਂ ਮਿਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਜੰਨਤ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਸੀਬ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਨਿਕਾਹ, ਜੁਮਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੁਤਬਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇਸ ਖੁਤਬੇ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਮੁਸਤਹਬ (ਪਸੰਦੀਦਾ) ਹੈ।

ਖੁਤਬੇ ਵਿੱਚ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਮਦ (ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ), ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ (ਤੌਹੀਦ ਅਤੇ ਰਿਸਾਲਤ ਦੀ ਗਵਾਹੀ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਕੁਰਆਨੀ ਆਯਤਾਂ 'ਤੇ ਮੁਸ਼ਤਮਿਲ ਹੋਵੇ।

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਆਪਣੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਸਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੀਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ।

التصنيفات

Rulings and Conditions of Marriage