فوائد الحديث

አስፈላጊና አንገብጋቢ በሆነ ነገር ላይ መጠመድ ተገቢ ነው። ለጊዜው አስፈላጊ ያልሆነን ነገር መተውና ያልተከሰተን ነገር በመጠየቅ ከመጠመድ መታቀብም ተገቢ ነው።

ምናልባትም ጉዳዮችን ወደ መወሳሰብ የሚያደርስና ልዩነት እንዲበዛ መንስኤ የሚሆን የውዥንብርን በር የሚከፍት ጥያቄ መጠየቅ ክልክል ነው።

ሁሉንም ክልከላዎች በመተው መታዘዙ። ምክንያቱም መተዉ ምንም ስለማይከብድ ነው። ስለዚህም ነው ክልከላው አጠቃላይ የሆነው።

ትእዛዛትን መፈፀም ከአቅምና ችሎታ ጋር የተቆራኘ መሆኑን እንረዳለን። ይህም አንዳንዴ ትእዛዝን መፈፀም ሊከብድ ወይም አለመቻል ሊገጥም ይሆናል። ስለዚህም ትእዛዝን መፈፀም የታዘዘው ከአቅም ጋር ተቆራኝቶ ሆነ።

ጥያቄን ማብዛት መከልከሉን እንረዳለን። ዑለማዎች መጠየቅን ለሁለት ከፍለውታል: አንደኛው: የሚያስፈልገውን ሃይማኖታዊ ጉዳይ በመማር መልኩ መጠየቅ ነው። በዚህ አላማ መጠየቅ ታዟል። የሶሐቦችም ጥያቄ በዚህ መልኩ ነበር። ሁለተኛው: ጥያቄን በመጨነቅና በግትርነት መልኩ መጠየቅ ሲሆን ይህኛው ግን የተከለከለው የመጠየቅ አይነት ነው።

ይህ ኡማ ከዚህ በፊት የነበሩት ህዝቦች ነቢያቸውን እንደተቃረኑት ነቢያቸውን ከመቃረን መከልከላቸውን እንረዳለን።

የማያስፈልግ ጥያቄ ማብዛትና ነቢያቶችን መቃረን የጥፋት ሰበብ ነው። በተለይ መልሱ የማይደረስበትን ጥያቄ መጠየቅ ለምሳሌ: ከአላህ በቀር ማንም የማያውቃቸውን የሩቅ እውቀት፣ የትንሳኤ ቀንን ሁኔታዎች መጠየቅ ይገኙበታል።

ከባባድ ርዕሶችን ከመጠየቅ መከልከሉ። አውዛዒ እንዲህ ብለዋል: "አላህ የእውቀትን በረከት ባሪያውን ሊነፍገው የፈለገ ጊዜ ምላሱ ላይ ጥያቄ ማብዛትን ይጥልበታል። እንደዚ አይነት ሰዎችን ትንሽ እውቀት ያላቸው ሆነው አግኝቻቸዋለሁ።" ኢብኑ ወህብ እንዲህ ብለዋል: ማሊክ እንዲህ ሲሉ ሰምቻቸዋለሁ: "እውቀትን መከራከር ከሰውዬው ቀልብ ውስጥ የእውቀትን ብርሀን ያስወግዳል።"