ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਨ ਸੁਣੋ, ਤਾਂ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੁਹਰਾਓ।

ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਨ ਸੁਣੋ, ਤਾਂ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੁਹਰਾਓ।

(ਅਬੂ ਸੈਦ ਖੁਦਰੀ ਰਜ਼ੀਅਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਯਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਨ ਸੁਣੋ, ਤਾਂ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੁਹਰਾਓ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਅਜ਼ਾਨ ਸੁਣਕੇ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੀ ਹਰ ਕਹੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਗੱਲ ਬਗੱਲ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਤੱਕਬੀਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੱਕਬੀਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ। (ਹੱਯਾਅਲੱਸਲਾਹ,، ਹੱਯਾਅ ਅਲਲਫ਼ਲਾਹ) ਇਹ ਲਫ਼ਜ਼ ਛੱਡ ਕੇ, ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਵਾਂਗ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਲਾ ਹੱਵਲਾ ਵਲਾ ਕੂੱਵਤਾ ਇੱਲਾ ਬਿੱਲਾਹ।

فوائد الحديث

ਪਹਿਲੇ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਖਤਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਅਜ਼ਾਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਜੇ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਵੱਧ ਹੋਣ ਤਾਂ ਵੀ, ਹਦੀਸ ਦੀ ਆਮ ਹਦਾਇਤ ਦੇ ਤਹਿਤ।

ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੰਦਾ ਪਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਹਾਜ਼ਤ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਗੂਲ ਨਾ ਹੋਵੇ।

التصنيفات

The Azan and Iqaamah