ਕਿਆਮਤ ਦਾ ਦਿਨ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ ਜਦ ਤੱਕ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੂਜੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਨਾ ਲੰਘੇ ਅਤੇ ਆਖੇ

ਕਿਆਮਤ ਦਾ ਦਿਨ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ ਜਦ ਤੱਕ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੂਜੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਨਾ ਲੰਘੇ ਅਤੇ ਆਖੇ

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਕਿਆਮਤ ਦਾ ਦਿਨ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ ਜਦ ਤੱਕ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੂਜੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਕਬਰ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਨਾ ਲੰਘੇ ਅਤੇ ਆਖੇ: ਹਾਏ, ਕਾਸ਼ ਮੈਂ ਇਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੋਂਦਾ!»

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ **ਕਿਆਮਤ ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗੀ ਜਦ ਤੱਕ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਕਬਰ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਇਹ ਖਾਹਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੇ ਕਿ ਕਾਸ਼ ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਮਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਂਦਾ।**ਇਸ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੇ ਖਤਮੇ ਤੋਂ ਡਰੇਗਾ — ਕਿਉਂਕਿ **ਬਾਤਿਲ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੇਰਵਕਾਰ ਹਾਵੀ ਹੋ ਜਾਣਗੇ**,ਫ਼ਿਤਨਿਆਂ, ਗੁਨਾਹਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਦਾ ਚਰਚਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

فوائد الحديث

ਆਖਰੀ ਜ਼ਮਾਨਾ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵਜੋਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਅਤੇ ਫਿਤਨੇ (ਫਿਤਨਿਆਂ) ਦਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੋਣਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੌਤ ਲਈ ਇਮਾਨ ਅਤੇ ਅਚ্ছে ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਫਿਤਨਾਂ ਅਤੇ ਸਨਾਸੀਬਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਜਗ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

التصنيفات

The Barzakh Life (After death Period), States of the Righteous Believers, Purification of Souls