Аллоҳ таолонинг бандалари устидаги ҳаққи Унгагина ибодат қилиб, Унга бирон нарсани шерик қилмасликлари, бандаларининг Аллоҳ устидаги ҳаққи эса, Аллоҳга бирон…

Аллоҳ таолонинг бандалари устидаги ҳаққи Унгагина ибодат қилиб, Унга бирон нарсани шерик қилмасликлари, бандаларининг Аллоҳ устидаги ҳаққи эса, Аллоҳга бирон нарсани шерик қилмаган кимсани азобламаслигидир

Муоз ибн Жабал разияллоҳу анҳудан нақл қилинади: Мен Уфайр номли эшак устида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга мингашиб олган эдим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: "Ҳой Муоз, Аллоҳнинг бандалари устидаги, бандаларнинг эса Аллоҳ устидаги ҳаққи нима эканини биласанми?"- деб сўраб қолдилар. Мен: "(Буни) Аллоҳ ва Расули (мендан кўра) яхшироқ билишади!"- деб жавоб бердим. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: "Аллоҳ таолонинг бандалари устидаги ҳаққи Унгагина ибодат қилиб, Унга бирон нарсани шерик қилмасликлари, бандаларининг Аллоҳ устидаги ҳаққи эса, Аллоҳга бирон нарсани шерик қилмаган кимсани азобламаслигидир"- дедилар. Мен: "Ё Расулуллоҳ, одамларга бу башоратнинг хабарини берайми?"- деб сўрасам: "Бу хабарни айтма! Агар айтсанг, улар шунгагина суяниб қоладилар!"- деб жавоб бердилар.

[Тўғри матн] [Муттафақун алайҳ]

الشرح

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам Аллоҳ таолонинг бандалар устидаги ва бандаларнинг Аллоҳ таоло устидаги ҳақларининг хабарини бердилар. Аллоҳнинг бандалари устидаги ҳаққи Унинг ўзигагина ибодат қилишлари, Унга бирон нарсани шерик қилмасликларидир. Бандаларнинг Аллоҳ устидаги ҳақлари эса у зотга ҳеч нарсани шерик қилмаган муваҳҳид бандаларини азобламаслигидир. Сўнгра, Муоз разияллоҳу анҳу: "Ё Расулуллоҳ, ушбу лутф билан хурсанд бўлишлари ва муждаланишлари учун, одамларга хабар берайинми?"- дедилар. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам одамлар шу нарсагагина суяниб қолишларидан қўрқиб, бу ҳушхабарни овоза қилишдан қайтардилар.

فوائد الحديث

Аллоҳ таолонинг бандаларига фарз қилган - Ўзигагина ибодат қилиб, Унга бирон нарсани шерик қилмаслик ҳаққининг баёни.

Аллоҳ таолонинг, лутф ва неъмат ўлароқ, ўз зиммасига олган бандаларининг ҳаққи, бандаларини жаннатга киритиб, уларни азобламаслигининг баёни.

Ушбу ҳадисда Аллоҳ таолога бирон нарсани шерик қилмаган муваҳҳидлар учун катта башорат бор: уларнинг борар жойи- жаннат эканлигидир.

Муоз разияллоҳу анҳу ушбу ҳадисни, билимни яшириш гуноҳига тушиб қолмаслик учун ўлимларидан бир оз аввал айтган эдилар.

Амал қилишга тарғиб бўлмаган ва шариат жазолари баён қилинмаган баъзи ҳадисларнинг маъносини тушунмайдиган баъзи инсонлар олдида тарқатишдан огоҳлантиришлик.

Осий муваҳҳидларнинг оқибати, Аллоҳ таолога ҳаволадир: хоҳласа, уларни азоблайди, хоҳласа кечириб юбораверади. Агар муваҳҳидларни азобласа ҳам, охири жаннатга киритади.

التصنيفات

Улуҳият тавҳиди, Тавҳид фазли