مَا مِنْ عَبْدٍ يَسْتَرْعِيهِ اللهُ رَعِيَّةً، يَمُوتُ يَوْمَ يَمُوتُ وَهُوَ غَاشٌّ لِرَعِيَّتِهِ، إِلَّا حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ»: «هیچ بنده‌ای نيست…

مَا مِنْ عَبْدٍ يَسْتَرْعِيهِ اللهُ رَعِيَّةً، يَمُوتُ يَوْمَ يَمُوتُ وَهُوَ غَاشٌّ لِرَعِيَّتِهِ، إِلَّا حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ»: «هیچ بنده‌ای نيست كه الله متعال رعیت و زیردستانی در اختیار او قرار دهد و در روز مرگش به رعيت خود خيانت كرده باشد، مگر اينكه بهشت را بر وى حرام كرده است

از مَعقِل بن یَسار مُزَنی ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: از رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ شنیدم که فرمود: «مَا مِنْ عَبْدٍ يَسْتَرْعِيهِ اللهُ رَعِيَّةً، يَمُوتُ يَوْمَ يَمُوتُ وَهُوَ غَاشٌّ لِرَعِيَّتِهِ، إِلَّا حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ»: «هیچ بنده‌ای نيست كه الله متعال رعیت و زیردستانی در اختیار او قرار دهد و در روز مرگش به رعيت خود خيانت كرده باشد، مگر اينكه بهشت را بر وى حرام كرده است».

[صحیح است] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ خبر می‌دهد که هرکس الله او را والی و مسئول بر مردم قرار دهد، چه این مسئولیت، ولایت عام باشد مانند امارت، یا ولایت خاص باشد مانند ولایت مرد در خانه‌اش و ولایت زن در خانه‌اش؛ و در حق رعیتش کوتاهی ورزد و خیانت کند و خیرخواهی نکند و حقوق دینی و دنیوی آنان را تباه سازد، مستحق این مجازات شدید خواهد شد.

فوائد الحديث

این تهدید تنها مخصوص بالاترین مقام حکومتی و نائبان و معاونان او نیست، بلکه شامل هر کسی می‌شود که الله رعیتی را تحت نظر او قرار داده است.

بر هر کسی که الله امری از امور مسلمانان را به او سپرده واجب است که خیرخواه آنان باشد و در ادای امانت تلاش کند و از خیانت برحذر باشد.

بزرگی مسئولیت هرکسی که مسئولیت عام یا خاص بر عده‌ای از مردم را بر عهده دارد، این مسئولیت بزرگ باشد یا کوچک.

التصنيفات

سياست شرعى