1- با رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بیعت کردیم که در سختی و آسانی و در خوشی و ناخوشی، و آنگاه که ديگران بر ما ترجيح داده شوند، حرف شنوی و اطاعت نماييم. و این که با حاکمان و فرمانروايان خود، بر سرِ قدرت منازعه و درگير نشويم.

2- فرمانروايانی بر شما گماشته خواهند شد که برخی از اعمال شان را نيک (و موافق شرع) می بينيد و برخی از اعمال شان را ناپسند (و مخالف شرع). پس هرکس آن را بد بداند، از گناهش پاک و بری است و هرکس (به اندازه ی توانايی اش) با آن مخالفت کند، از آن سالم مانده است؛ ولی کسی که از عمل ناپسندشان راضی باشد و از آنها پيروی کند (مانندِ آنان گنه کار می شود). صحابه رضی الله عنهم گفتند: آيا با آنها نجنگيم؟ فرموند: خير؛ تا زمانی که در ميان شما نماز را برپا می دارند.

3- دين نصيحت كردن است.

4- الهى! هر كسى چيزى از امور امتم را در دست گرفت، و بر آنان سخت گيرى كرد، شما هم بر او سخت گيرى كنيد.

5- هیچ بنده ای نيست كه الله متعال وى را بر مردمانى حكمفرما كرده باشد، و در روز مرگش به رعيت خود خيانت كرده باشد، مگر اينكه بهشت را بر وى حرام كرده است.

6- هر كسى از اطاعت (حاكم) خارج شد، و خود را از جماعت (مسلمانان) جدا ساخت و (در اين حالت) وفات كرد، مرگ او يک مرگ جاهليت است، و هر كسى تحت پرچم مجهولى براى تعصب گرايى تير وتبار يا دعوت به سوى ايل و تبار يا نصرت ايل و تبار جنگيد، و كشته شد، كشته شدن جاهليت است، (در مسیر جاهليت مرده است).

7- هر كسى آمد و شما بر سر اطاعت كردن از يک مرد جمع شده ايد، و خواست تا در بين شما تفرقه ايجاد كند يا جماعت شما را متفرق سازد، او را به قتل برسانيد.

8- الله يگانه را عبادت نماييد و به او شرک نورزيد و عقايد و اعمال (شرک آميز) پدران تان را ترک کنيد؛ و ما را به نماز و راست گويی امر می کند.

9- پس از من حکامی خواهد آمد که اموال بیت المال را برای خود برمی دارند و اموری رخ خواهد داد که آنها را نمی پسنديد.

10- اگر امامان شما، برای شما درست و صحيح نماز بخوانند، هم به آنان و هم به شما پاداش داده می شود. ولی اگر در نمازشان اشكالی وجود داشته باشد، شما پاداش خود را دريافت می كنيد و آنها گناهكار می شوند.

11- يا الله، هرکس مسؤوليتی در امتم بر عهده گرفت و بر آنها سخت گيری نمود، بر او سخت بگير و هرکس مسؤوليتی در امتم عده دار شد و با آنها مدارا کرد، تو نيز بر او آسان بگير.

12- صبر کنيد؛ زيرا هر زمانی که می آيد، زمان بعدی بدتر خواهد بود و اين رويه ادامه دارد تا آن که پروردگارتان را ملاقات کنيد.

13- حرف شنوی داشته باشید و اطاعت کنید؛ زيرا آنها وظيفه و مسؤوليت خودشان را دارند و شما نيز وظيفه و مسؤوليت خود را داريد.

14- و هرکس با حاکمی بيعت کرد و با دست و دلِ خويش با او پيمان بست، بايد هرچه می تواند از او اطاعت کند و اگر کسی بر سرِ قدرت با حاکم نزاع کرد، گردنش را بزنيد.

15- کسی که او را بر کاری (مانند جمع آوری زکات) بگماريم و او سوزنی يا کمتر از آن را از ما پنهان کند، خيانت به شمار می رود و روز قيامت آن را با خود می آورد.

16- همه ی شما مسئوليد و هريک از شما درباره ی زيردستانش بازخواست می شود؛ رهبر يا حاکم، مسئول رعيت است و مرد، مسئول خانواده اش؛ و زن درباره ی خانه ی شوهرش و فرزندان او مسئوليت دارد. پس همه ی شما مسئوليد و درباره ی زيردستان خود بازخواست خواهيد شد.

17- بر تو حرف شنوی و اطاعت از امير - در هر شرايطی - واجب است؛ در سختی و آسانی، در خوشی و ناخوشی و زمانی که نسبت به تو تبعيض و حق کُشی صورت می گيرد.

18- وقتی با رسول الله صلى الله عليه وسلم بر سرِ حرف شنوی و اطاعت پيمان می بستيم، به ما می فرمود: «در حدّی که توانايیِ - اطاعت و حرف شنوی - داريد».

19- حرف شنوی و فرمان برداری از فرمانروايان بر هر مسلمانی واجب است؛ چه اين فرمان ها برايش خوشايند باشد و چه ناگوار؛ مگر اينکه به گناه و معصيتی امر شود که در اين صورت حرف شنوی و اطاعت درست نيست.

20- هرکس حاکم را خوار کند، الله او را خوار و زبون می گرداند.

21- بشنويد و اطاعت کنيد اگرچه امیر شما برده ای حبشی تعيين گردد که سرش به اندازه ی يک دانه ی کشمش باشد.

22- هرکس از من اطاعت کند، از الله اطاعت کرده است؛ و هرکس از من نافرمانی نمايد، از الله نافرمانی نموده است. و هرکس از امير اطاعت کند، از من اطاعت کرده و هرکس از امير نافرمانی نمايد، از من نافرمانی نموده است.

23- بهترين زمام داران شما کسانی هستند که آنها را دوست داريد و آنها نيز شما را دوست دارند و شما برای آنان دعای خير می کنيد و ايشان نيز برای شما دعای خير می کنند. و بدترين زمام داران شما کسانی هستند که شما از ايشان متنفريد و آنها از شما متنفرند و شما آنان را نفرين می کنيد و ايشان هم شما را نفرين می کنند.

24- شما برای رسيدن به فرمانروايی و رياست تلاش می كنيد ولی روز قيامت باعث پشيمانی شما خواهد شد. رياست، شير دهنده ی خوبی است (لذات زيادی دارد) اما جدا شدن بدی دارد.

25- ای عبدالرحمن بن سمرة خواهان امارت نباش؛ اگر با درخواست و تقاضای آن، امارت و فرماندهی به تو داده شود، با آن تنها خواهی ماند.

26- چون الله متعال اراده ی خیری در مورد امیری داشته باشد، وزیر صادق و راستگویی نصیب او می گرداند که هرگاه دچار فراموشی شود، او را یادآور گردد و چون چیزی را در خاطر داشته باشد او را یاری کند؛ و چون اراده ی خداوند در مورد او بر چیز دیگری رفته باشد، وزیر بدی را برای او قرار می دهد که هرگاه دچار فراموشی شود، چیزی را به یادش نیاورد و اگر در خاطر داشته باشد، او را یاری نرساند.

27- الله متعال هيچ پيامبری مبعوث نکرد و هيچ خليفه ای را به خلافت نرساند، مگر اينکه دو همنشين (مشاور) برای هريک قرار داد که يکی او را به کار نيک فرمان می داد و به عمل شايسته تشويقش می کرد و ديگری او را به کار بد فرا می خواند و به کار ناشايست تشويقش می نمود. و معصوم کسی است که الله او را - از گناه و معصيت- حفظ کند.

28- ای ابوذر، تو را ضعيف و ناتوان می بينم و برای تو همان چيزی را دوست دارم که برای خود دوست دارم. پس رياستِ دو نفر را نپذير و مسؤوليت مالِ يتيم را قبول نکن.

29- ای ابوذر، تو ضعيف و ناتوانی و اين مسئوليت ها امانت است و روز قيامت مايه ی رسوايی و پشيمانی خواهد بود؛ مگر برای کسی که آن را با رعايت حقّش بپذيرد و به وظيفه ی خود در اين مسئوليت عمل نمايد.

30- به يادم آمد كه مقداری طلا (نقره) در خانه ی ماست و دوست نداشتم مرا به خود مشغول سازد؛ لذا دستور دادم آن را تقسيم كنند.

31- به الله سوگند، ما رياست و سرپرستی را به کسی که خودش آن را درخواست کند يا به کسی که مشتاقِ آن باشد، واگذار نمی کنيم.

32- ای پسر، من از رسول الله صلى الله عليه وسلم شنيدم که فرمود: «بدترين سرپرست ها، کسانی هستند که به زيردستان خود ستم می کنند». پس مراقب باش که از آن ها نباشی.

33- در تقاضایِ مال از من پافشاری نکنيد؛ به الله سوگند، هریک از شما چيزی از من بخواهد و درخواستش، چيزی از من به او برساند که به دادن آن رضایت نداشته باشم، هيچ برکتی برايش در آن نخواهد بود.

34- با رسول الله صلى الله عليه وسلم قدم می زدم و ايشان ردائی نجرانی دارای حاشيه ای ضخيم به تن داشت؛ که مردی باديه نشين به ایشان رسيد و ردایش را به سختی كشيد.

35- پيامبر صلى الله عليه وسلم شخصی از طايفه ی «اَزد»، به نام «ابن لُتبيّه» را برای جمع آوری زکات فرستاد و چون به مدينه بازگشت، گفت: اينها، (اموال زکات و) مالِ شماست و اين را هم به من هديه داده اند. پيامبر صلى الله عليه وسلم بالای منبر رفت و پس از حمد و ثنای الله فرمود.

36- رسول الله صلى الله عليه وسلم در مسيرِ (سفر يا جهاد) گاه به عمد عقب می ماند و - افرادِ - ناتوان را به پيش می راند و (آنها را برای حرکت، کمک و تشويق می فرمود و کسی را که سواری نداشت) پشت سر خود سوار می کرد و برايش دعا می نمود.

37- ما هنگامی که نزد حاکمان خويش هستيم، سخنانی بر زبان می رانيم بر خلاف سخنانی که در غيابِ آنها می گوييم. عبدالله رضی الله عنه فرمود: «ما در دوران رسول الله صلى الله عليه وسلم اين را نفاق می دانستيم».

38- قومی كه زمام امورش را به دست زنی بسپارد، هرگز رستگار نخواهد شد.

39- هرکس الله عزوجل او را عهده دار مسئولیتی از امور مسلمانان کند و او به نیاز و فقر و مشکلات آنها رسیدگی نکند، الله به نیاز و فقر و مشکلات او توجه نمی کند.

40- اگر اموال بحرين برسد، اين قدر و اين قدر و اين قدر به تو خواهم داد.

41- ای امير مؤمنان، الله متعال به پيامبرش صلى الله عليه وسلم فرموده است: «خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ»: «عفو و گذشت (در پيش) بگير و به کار نيک و پسنديده فرمان بده و از جاهلان روی بگردان». و اين شخص نيز از جاهلان است.

42- مردم در زمان رسول الله صلى الله عليه وسلم با وحی مؤاخذه می شدند؛ ولی اينک وحی قطع شده است و ما شما را مطابق اعمالی مؤاخذه می کنيم که از شما سر می زند. هرکس اعمال نيکی از او نمايان شود، به او امان می دهيم و او را به خود نزديک می گردانيم و به باطنِ او کاری نداريم و الله او را در موردِ باطنش محاسبه خواهد کرد؛ و از هرکس اعمال بدی ببينيم، به او امان نمی دهيم و اگر ادعا کند باطنش خوب است (و قصدِ بدی ندارد) او را تصديق نمی کنيم.

43- اهالی کوفه از سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه - که والیِ آنها بود - به عمر بن خطاب رضی الله عنه شکايت کردند. و عمر او را برکنار کرد و عمار رضی الله عنه را بر آنان گماشت.

44- عمر بن خطاب رضی الله عنه برای مهاجرانِ پيش گام چهار هزار مقرّر نمود.

45- بهترين همراهان چهار نفر هستند؛ و بهترين دسته (ی نظامی) چهارصد نفرند و بهترين لشکر، چهارهزار نفر. و دوازده هزار نفر هرگز به خاطر کمی تعداد شکست نمی خورند.

46- ما کارهای مان را به کسانی که خواهان آن باشند، نمی دهيم؛ ولی تو ای ابوموسی يا ای عبدالله بن قيس به يمن برو.

47- الله محمد صلى الله عليه وسلم را به حق مبعوث نمود و قرآن را بر او نازل فرمود. يکی از مواردی که بر او نازل گرديد، آيه ی رجم (سنگسار) بود. اين آيه را تلاوت کرديم، حفظ نموديم و خوب فهميديم. بر اساس اين آيه رسول الله صلى الله عليه وسلم سنگسار نمود و ما هم بعد از ايشان سنگسار نموديم.