تبعیض [و خاصه‌خواری و ترجیح دیگران بر شما] و اموری رخ خواهد داد که آن را انکار خواهید کرد» گفتند: یا رسول الله [در آن شرایط] ما را به چه امر می‌کنید؟ فرمود: «حقی را که بر…

تبعیض [و خاصه‌خواری و ترجیح دیگران بر شما] و اموری رخ خواهد داد که آن را انکار خواهید کرد» گفتند: یا رسول الله [در آن شرایط] ما را به چه امر می‌کنید؟ فرمود: «حقی را که بر عهدهٔ شماست انجام می‌دهید، و آنچه برای شماست را از الله می‌خواهید

از ابن مسعود رضی الله عنه از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت است که فرمود: «تبعیض [و خاصه‌خواری و ترجیح دیگران بر شما] و اموری رخ خواهد داد که آن را انکار خواهید کرد» گفتند: یا رسول الله [در آن شرایط] ما را به چه امر می‌کنید؟ فرمود: «حقی را که بر عهدهٔ شماست انجام می‌دهید، و آنچه برای شماست را از الله می‌خواهید».

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر داده‌اند که والیانی عهده‌دار امور مسلمانان می‌شوند که اموال مسلمانان و دیگر امور دنیای آنان را در اختیار خود می‌گیرند، و آن را چنانکه می‌خواهند مصرف می‌کنند، و حق مسلمانان را از آنان باز می‌دارند. و از آنان در امر دین چیزهایی سر می‌زند که مورد انکار است. صحابه رضی الله عنهم پرسیدند که در آن حال باید چه کار کنند؟ ایشان صلی الله علیه وسلم بیان کردند که خاصه‌خواری آنان و اختیار گرفتن اموال باعث نشود که آنچه دربارهٔ آنان بر عهدهٔ شماست یعنی سمع و طاعت را انجام ندهید، بلکه صبر کنید و گوش فرا دهید و اطاعت کنید و در امر حکومت با آنان نزاع نکنید، و از الله حقی که برای شماست را بخواهید، و بخواهید که آنان را اصلاح نموده و شر و ظلم آنان را دفع کند.

فوائد الحديث

این حدیث از دلایل نبوت ایشان صلی الله علیه وسلم است، زیرا دربارهٔ چیزی خبر داده که در امتش رخ خواهد داد، و این چیز چنانکه خبر دادند رخ داده است.

جایز است بلایی که قرار است رخ دهد را به شخصی که قرار است با آن روبرو شود بگوییم تا وقتی که رخ داد در برابر آن صابر و محتسب باشد.

چنگ زدن به کتاب و سنت عامل خروج از فتنه‌ها و اختلافات است.

ترغیب به شنیدن و اطاعت کردن از والیان در امر معروف، و عدم خروج و شورش علیه آنان، حتی اگر ظلمی از سوی آنان رخ دهد.

بهره بردن از حکمت و پیروی از سنت در دوران فتنه‌ها.

انسان باید آن حقی را که بر عهدهٔ او و وظیفهٔ اوست انجام دهد، حتی اگر ظلمی علیه او رخ داده باشد.

این دلیلی است بر قاعدهٔ انتخاب سبک‌ترین شر [از بین دو شر] یا کم‌ترین زیان [از میان دو زیان].

التصنيفات

مسئولیت های زعیم