با رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بیعت نمودیم که در سختی و آسانی و در خوشی و ناخوشی، و آنگاه که ديگران بر ما ترجيح داده شوند، حرف شنوی و اطاعت نماييم

با رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بیعت نمودیم که در سختی و آسانی و در خوشی و ناخوشی، و آنگاه که ديگران بر ما ترجيح داده شوند، حرف شنوی و اطاعت نماييم

از عباده بن صامت رضی الله عنه روایت است که فرمود: با رسول الله -صلى الله عليه وسلم- بیعت نمودیم که در سختی و آسانی و در خوشی و ناخوشی، و آنگاه که ديگران بر ما ترجيح داده شوند، حرف شنوی و اطاعت نماييم، و اینکه با حكمرانانى كه الله متعال آنان را بر ما حكمفرما كرده اند بر سر گرفتن قدرت درگیر نشویم، و (همچنان بیعت نمودیم بر) اينكه هر كجا باشيم حق را بگوييم، و از هیچ سرزنش سرزنش گری در راه الله متعال نترسیم».

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم از صحابه پیمان و میثاق گرفت که در آسانی و سختی و در حال غنا و فقر به امر ولی امر و حکام عمل کنند، چه این اوامر خواستهٔ نفس باشد، یا چیزی باشد که نفس آن را خوش نمی‌دارد، حتی اگر حکام اموال عمومی یا مناصب و غیر آن را قبضه کنند [و آن را با برخی دهند و به برخی ندهند] باز باید در معروف [و در غیر گناه] امر آنان را شنید و اطاعت کرد، و بر آنان خارج نشود و شورش نکرد، زیرا فتنه و فسادی که در جنگیدن با آنان است شدیدتر از فسادی است که با ظلم آنان حاصل می‌شود، و از جمله چیزهایی که پیامبرصلی الله علیه وسلم از آنان پیمان گرفت این است که حق را هر جا که باشند بگویند و آن را مخلصانه برای الله بگویند و از سرزنش سرزنشگر نترسند.

فوائد الحديث

ثمرهٔ سمع و طاعت از حاكمان اتحاد مسلمانان و دوری از تفرقه است.

وجوب سمع و طاعت برای حاكمان در غیر معصیت الله، در آسانی و دشواری در خوشی و ناخوشی با وجود تبعیضی که از سوی آنان رخ می‌دهد.

وجوب گفتن حق هرجا که باشیم، بدون آنکه در راه الله از سرزنش کسی بترسیم.

التصنيفات

سیاست شرعی, خروج در برابر زعیم