اللَّهُمَّ مَنْ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِي شَيْئًا فَشَقَّ عَلَيْهِمْ فَاشْقُقْ عَلَيْهِ، وَمَنْ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِي شَيْئًا فَرَفَقَ بِهِمْ فَارْفُقْ…

اللَّهُمَّ مَنْ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِي شَيْئًا فَشَقَّ عَلَيْهِمْ فَاشْقُقْ عَلَيْهِ، وَمَنْ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِي شَيْئًا فَرَفَقَ بِهِمْ فَارْفُقْ بِهِ»: «يا الله، هرکس مسؤوليتی در امتم بر عهده گرفت و بر آنها سخت‌گيری نمود، بر او سخت بگير و هرکس مسؤوليتی در امتم عهده‌دار شد و با آنها مدارا کرد، تو نيز بر او آسان بگير

از عایشه ـ رضی الله عنها ـ روایت است که گفت: شنیدم که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ در خانهٔ من این سخن را فرمود: «اللَّهُمَّ مَنْ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِي شَيْئًا فَشَقَّ عَلَيْهِمْ فَاشْقُقْ عَلَيْهِ، وَمَنْ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِي شَيْئًا فَرَفَقَ بِهِمْ فَارْفُقْ بِهِ»: «يا الله، هرکس مسؤوليتی در امتم بر عهده گرفت و بر آنها سخت‌گيری نمود، بر او سخت بگير و هرکس مسؤوليتی در امتم عهده‌دار شد و با آنها مدارا کرد، تو نيز بر او آسان بگير».

[صحیح است] [به روایت مسلم]

الشرح

رسول الله صلی الله علیه وسلم، علیه هر کسی دعا نمود که امری از امور مسلمانان را بر عهده گرفته - کوچک باشد یا بزرگ، مسئولیت کلی و عام باشد یا جزئی و خاص - و سپس بر آنان سخت گرفته و نرمش و انعطاف به خرج ندهد؛ اینکه الله او را جزایی از جنس عملش بدهد یعنی بر او سخت گیرد. و برای کسی که با آنان مهربانی و خوش‌رفتاری کند و کار و بارشان را آسان بگیرد، دعا نموده که الله رفتاری توام با نرمی و مهربانی با او داشته باشد و کارهایش را آسان گرداند.

فوائد الحديث

بر كسى كه مسئولیتی از امور مسلمانان را در دست گرفته باشد، واجب است تا می‌تواند بر آنان آسان بگيرد و خوش‌رفتاری به خرج دهد.

جزا از جنس عمل است.

میزان تعیین کننده‌ی نرمش یا سخت‌گیری آن است که مخالف با کتاب و سنت نباشد.

التصنيفات

شرط هاى رهبرى ملت, دلسوزى پيامبر صلى الله عليه و سلم