ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਹਾਜਿਰ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ…

ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਹਾਜਿਰ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਇਬਨ ਅਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਹਾਜਿਰ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੱਚਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੋਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਤੋਂ ਬਚੇ ਰਹਿਣ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਾਲੀ ਨਾ ਦੇਵੇ, ਨਾਂ ਹੀ ਸ਼ਾਪ ਦੇਵੇ, ਨਾਂ ਹੀ ਗੁਪਤ ਗੱਲਾਂ ਕਰੇ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਬਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ। ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਹੱਥ ਤੋਂ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰਜਬਰਦਸਤੀ ਨਾ ਕਰੇ, ਨਾ ਹੀ ਬਿਨਾਂ ਹੱਕ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਵੇ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਏ। ਅਤੇ ਮਹਾਜਿਰ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।

فوائد الحديث

ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਪੂਰਨਤਾ ਇਸ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਮਾਲੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜਜ਼ਬਾਤੀ, ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਵੇ।

ਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦੋਹਾਂ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਲਤੀਆਂ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; ਅਕਸਰ ਬੁਰਾਈਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਗੁਨਾਹਾਂ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੀਆਂ ਹੁਕਮਤਾਂ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੇ।

ਜਬਰਦਸਤੀ ਜਾਂ ਹਮਲਾ ਬੋਲਣ ਜਾਂ ਕਰਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪੂਰੀ ਹਿਜਰਤ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਹਰਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।

التصنيفات

Increase and Decrease of Faith, Praiseworthy Morals, Manners of Speaking and Keeping Silent